برنامه رادیویی کاوشی در تعصّب

کاوشی در تعصّب(۱) – مفهوم تعصب ق۱
تهمینه: گوردون آلپورت می گه تعصب اینه که قبل از این که یه نفر رو بشناسیم و بدون شناخت اون نسبت بهش احساس مثبت یا منفی داشته باشیم.
بهزاد: اتفاقا” من هم نظرات آلپورت رو خوندم. جالبه که می گه تعصب بخشی از جریان عادی تفکر انسانهاست چون مغز آدم از راه طبقه بندی کردن چیزا کار می کنه و همین طبقه بندی ها هستن که اساس پیشداوری ها رو تشکیل می دن و به عبارتی باعث تعصب می شن.

کاوشی در تعصّب(۲) – مفهوم تعصب ق۲
تهمینه : تا این جای بحث به این نتیجه رسیدیم که وقتی ما مردم رو به واسطه ی جنسیت، قوم و نژاد، زبان، ملیت، مذهب، محل تولد و یا سایر خصوصیات به گروههای مختلف تقسیم می کنیم و اجازه می دیم که این تقسیم بندی ها اساس قضاوت ما رو درباره ی اشخاص تشکیل بدن ، دچار تعصب می شیم.

کاوشی در تعصّب(۳) – انواع تعصب ق۱
تهمینه : هر نوع تفاوتی می تونه اساس تعصب قرار بگیره، ولی یکی از مهمترین انواع تعصب که تبعات بسیار گسترده ای هم داشته، چون نیمی از جمعیت دنیا رو دچار تبعیض و محرومیت کرده، تعصب جنسیه.

کاوشی در تعصّب(۴) – انواع تعصب ق۲
بهزاد: هنوز هستند کسائی که جنگ جهانی دوم و موج نژاد پرستی رو که به اون دامن زد، به خاطر داشته باشن. سخنرانی های پر هیجان هیتلر در مورد برتری نژاد آریائی .

کاوشی در تعصّب(۵) – انواع تعصب ق۳
تهمینه : ظاهرا” زنان حق ندارن بیشتر از اونی که تعصبات متداول اجازه می دن، تحصیل کنن، در شغلشون موفق بشن یا در اجتماع حضور مؤثر داشته باشن. چون اینها می تونه حاکمیت بی چون و چرای مرد رو در خونواده و اجتماع به خطر بندازه.

کاوشی در تعصّب(۶) – تعصّب جنسیتی در ایران ق۱
بهزاد : با این که تحصیل زنان یکی از عوامل بسیار مؤثر در افزایش قدرت اونا بوده و با این که زنان ایران در این زمینه به پیشرفت های چشمگیری دست پیدا کردن، اما نظام آموزشی ایران به طور مستقیم و غیر مستقیم بذر تعصب و تبعیض رو برعلیه زنان در ذهن نسلهای جدید می کاره.

کاوشی در تعصّب(۷) – تعصّب جنسیتی در ایران ق۲
تهمینه : قوانین، عرف و فرهنگ در کشورما زنان رو شهروندان درجه دو به حساب می یارن. طبق قوانین و آداب و رسوم متداول، اشتغال، سفر، ازدواج ، معاملات و سایر فعالیت های زنان باید با اجازه ی ولی زن یا همسرش صورت بگیره.

کاوشی در تعصّب(۸) – تعصّب جنسیتی در ایران ق۳
تهمینه : با این که زنان ایرانی مسئول حفظ بقای خونه و جامعه هستن، دسترسی کمی به منابع پایه ای توسعه و خدمات ضروری برای تأمین یه زندگی سالم و پرثمر دارن.
بهزاد : بخصوص زنان عشایر و یا روستائی که در مناطق محروم ساکن هستن

کاوشی در تعصّب(۹) – تعصبات قومی ونژادی و زبانی
بهزاد : به نظر می رسه یکی از اساسی ترین تبعیضاتی که بعضی از نویسندگان مطرح می کنن اینه که اقوام ایرانی از استفاده از زبان خودشون در مدارس و رسانه های محلی محروم هستن و به همین علت دانش آموزاشون به علت اینکه تسلط کافی به زبان فارسی ندارن، در آموختن مطالب دچار سختی و مشکل می شن و نسبت به بقیه ی دانش آموزان در شرایط نامطلوب تری قرار می گیرن.

کاوشی در تعصّب(۱۰) – تعصب قومی و نژادی در ایران
تهمینه : در پایان قرن نوزدهم اندیشه ی برتری نژاد آریائی در اروپا مطرح شد و گسترش پیدا کرد، باوری که هرچند برای نژاد های دیگه مثل عربها و ترکها موهن بود، اما برای ایرانی‌ها که از همون نژاد بودن، دستاویزی برای ناسیونالیسم و ملی گرائی شد.

کاوشی در تعصّب(۱۱) – تعصب مذهبی ق۱
شیما : همه ی انواع تعصب می تونن خیلی خطرناک و ویرانگر بشن اما شاید از همه خطرناکتر و خانمان برانداز تر تعصب مذهبی یه چون از همه ی انواع تعصب قوی تره و می تونه افراد رو به نام دین و اخلاق به غیر دینی ترین و غیر اخلاقی ترین کارها وادار کنه.

کاوشی در تعصّب(۱۲) – تعصب مذهبی ق۲
شیما : بحث این هفته ی ما بحث تعصّبات مذهبیه. تعصّباتی که می تونه تبعات ویرانگر و مخرّب گسترده ای داشته باشه.
بهزاد : متأسفانه بیشتر مردم در مسائل مربوط به درست و نادرست و قضاوت نسبت به اشخاص مسائل رو به صورت سفید و سیاه می بینن. درحالی که افراد از نظر عقاید و اعمال در طیف گسترده ای قرار دارن.

کاوشی در تعصّب(۱۳) – تعصب مذهبی۳
بهزاد : کسانی که دچار تعصب دینی هستن، معمولا” تنگ نظری ها و برداشت های محدود خودشون رو به پای دین می زارن و هرکسی رو که با نظرات اونها مخالف باشه فاسد و خارج از دین می دونن.

کاوشی در تعصّب(۱۴) – تعصب مذهبی ۴
شیما : به یکی از موانع مهم محبت و اتحاد می پردازیم، به چیزی که ما ها رو از هم دیگه دور و اسیر پیشداوری ها و قضاوت های از پیش ساخته و غلط می کنه، یعنی تعصب.
بهزاد : و یکی از مخرب ترین انواع تعصب، تعصب مذهبی یه.

کاوشی در تعصّب(۱۵) – تعصب مذهبی ۵
شیما : در بحث خودمون پیرامون تعصب مذهبی به این واقعیت اشاره کردیم که تعصب و تبعیض مذهبی درایران تبعیضیه ساختاری یعنی جزئی از قوانین و روالهای متداول جامعه شده.

کاوشی در تعصّب(۱۶) – تعصب مذهبی۶
شیما : آیا صرف این که تعداد افراد گروهی بیشتر ازیه گروه دیگه ست، حقی برای اون گروه ایجاد می کنه؟ و حق ظلم کردن به اقلیت ها رو می ده؟
بهزاد : آیا ایران فقط متعلق به پیروان یک دین و از پیروان اون دین، فقط متعلق به یک مذهب و یک گروه خاصه و پیروان سایر ادیان و مذاهب ایرانی محسوب نمی شن؟

کاوشی در تعصّب(۱۷) – تعصب مذهبی۷
بهزاد : در قانون اساسی برای مسلمانهای سنّی تا اندازه ای آزادی مذهبی پیش بینی شده اما روی هم رفته دولت آزادی مذهبی سایر مذاهب رو به شدّت محدود کرده.
شیما : قانون اساسی در مورد زرتشتیان، کلیمیان و مسیحیان که این ادیان رو از اقلیّت های رسمی به حساب آورده می گه که در « محدوده ی قانون» در انجام مراسم دینی خودشون آزاد هستن.

کاوشی در تعصّب(۱۸) – تعصب مذهبی۸
شیما : حقیقت هم همینه که هردینی که درکشوری دین اکثریت مردمه در یه نقطه ی دیگه از زمین ممکنه دین اقلیت باشه. اگه می خوایم که با ما منصفانه رفتار بشه، خوبه که با دیگران منصفانه رفتار کنیم.

کاوشی در تعصب (۱۹) – تعصب-مذهبی۹
بهزاد: گزارش های مربوط به حبس، آزار و تعقیب و ارعاب و تبعیض برعلیه اقلیت‌های مذهبی دائماً در حال انتشار است و جامعه بهائی خبر از دستگیری خودسرانه، اخراج از دانشگاه و مصادره اموال درسراسر ایران می ده.

کاوشی در تعصب (۲۰) – وضعیت اقلیت های مذهبی در ایران
بهزاد : دولت املاک بهائی مثل گورستانها، اماکن مقدس، اماکن تاریخی و مراکز اداری و سایر دارائی های اونا رو تصرف و خیلی از اونها رو تخریب کرده..

کاوشی در تعصب (۲۱) – وضعیت اقلیت‌های مذهبی در ایران ق۲

شیما : یهودی های ایران هم با این که از اقلیت‌های رسمی و مورد شناسایی دولت به حساب میان از تبعیض بی نصیب نموندن.
بهزاد: درسته. این در حالیه که مرز بین صهیونیسم، یهودیت و کشور اسرائیل رو روز به روز کمتر می کنه و به کینه و دشمنی برعلیه همه اونا دامن می زنه.

کاوشی در تعصب (۲۲) – وضعیت اقلیت‌های مذهبی در ایران ق۳

شیما : بحث تعصب و تبعیض بحث شیرینی نیست، اما اگه بخوایم به شیرینی مدارا و همزیستی و یک پارچگی برسیم، چاره ای نداریم جز این که با واقعیات تلخی مثل تعصب و تبعیض رو به رو بشیم.
بهزاد : تعصب و تبعیض و آزار به انگیزه های ظاهرا مذهبی یکی از تلخ ترین و سیاه‌ترین فصل‌های تاریخ بشر رو تشکیل می ده.

کاوشی در تعصب (۲۳) – محتوای کتاب های درسی

شیما: متأسفانه نظام آموزشی ما سعی می کنه بچه ها رو هم با تفکرات تبعیض آمیز موجود تربیت کنه و حتی این تعصبات و تبعیضات تفرقه افکن و ظالمانه رو توجیه کنه و در ذهنشون جا بندازه.
بهزاد: به همین دلیل فکر می کنم لازمه که با دقت و توجه بیشتری محتوای کتاب های درسی رو از نظر تعصب و تبعیض بررسی بکنیم.

کاوشی در تعصب (۲۴) – محتوای کتاب‌های درسی ق۲

بهزاد: یکی از چیزهایی که موضع کتاب‌های درسی رو نسبت به زنان نشون می ده نحوه و میزان حضور اونها در تصاویر کتاب‌های درسیه.
شیما: دیدیم که زنان فقط در ۳۷ درصد کتاب‌های درسی حضور دارن و فقط در ۱۸ درصد تصاویر هر دوجنس دیده می شن.

کاوشی در تعصب (۲۵) – محتوای کتاب‌های درسی ق۳

شیما: در جمع بندی تحلیل خودمون می تونیم بگیم زن درکتاب‌های درسی ما حضوری خجولانه و کمرنگ داره و برتری و فرادستی مرد و نظام مرد سالارانه رو به خوبی پذیرفته و حتی ترویج می کنه.
بهزاد: از طرف دیگه کتاب‌های درسی از به رسمیت شناختن فردیت مستقل زن در جامعه امتناع می کنن.

کاوشی در تعصب (۲۶) – محتوای کتاب‌های درسی ق۴

بهزاد: در کتابهای درسی حرف از ضرورت اتحاد شیعه و سنی و نبودن اختلافات این دو تاست اما این حرف ها در حد تعارف باقی می مونن و عملا همه مسائل تاریخی و اجتماعی و دینی از دیدگاه سنت ها و اعتقادات شیعه مطرح می شن

کاوشی در تعصب (۲۷) – محتوای کتاب‌های درسی ق۵

بهزاد: درمتون کتاب های درسی از دیانت بهائی به عنوان یه دیانت ساختگی نام برده شده و بهائی ها متهم شدن که آلت دست قدرت های بزرگ خارجی هستن.
شیما: در کتاب تاریخ سوم راهنمائی تحت عنوان فرقه دروغینی که برای به هم زدن وحدت مسلمان ها مورد حمایت دولت های روس و انگلیس واقع شده به این دیانت و پیروان اون حمله شده.

کاوشی در تعصب (۲۸) – محتوای کتاب‌های درسی ق۶

بهزاد: اما همین کتاب های درسی دنیا رو از منظر یک پروژه سیاسی – مذهبی نگاه می کنن و اون رو از این منظر تفسیر می کنن باعث شده که هم در برخورد با تاریخ، شهروندان و جامعه ایران و هم در رابطه با سایر کشورهای جهان دچار نوعی خود محوربینی و یک جانبه نگری بشن.

کاوشی در تعصب (۲۹) – محتوای کتاب‌های درسی ق۷

بهزاد: البته مطالب درسی به اقلیت های قومی اشاره دارن و وجود بعضی از اقلیت های دینی مثل مسیحیان، زرتشتیان و یهودی ها رو به رسمیت می شناسن و بهشون اجازه استفاده از آموزش دینی خاص خودشون رو می دن اما این پذیرش به معنای وجود یک نگرش کثرت گرا در رابطه با هویت های گوناگون مذهبی و فرهنگی و قومی و اجتماعی نیست.

کاوشی در تعصب (۳۰) – محتوای کتاب‌های درسی ق۸

کاوشی در تعصب (۳۱) – برخوردجهانی با تعصب و تبعیض ق۱

بهزاد: این که حقوق اقلیت ها باید رعایت بشه و تعصب و تبعیضی برعلیه اون ها وجود نداشته باشه یکی از اهداف سازمان های بین المللی مدافع حقوق بشره.
شیما: این سازمان ها سعی می کنن راههایی برای همزیستی مسالمت آمیز گروه های مختلف و برای حفظ حقوق اقلیت ها پیدا کنن.

کاوشی در تعصب (۳۲) – برخوردجهانی با تعصب و تبعیض ق۲

بهزاد: اقلیت به گروهی از اتباع یه کشور گفته می شه از نظر مذهبی یا ملی یا نژادی یا زبانی با سایر مردم اون کشور تفاوت داشته باشن و تعدادشون از گروهی که حکومت رو دردست دارن، کمتر باشه.
شیما: از قرن گذشته تلاش های زیادی برای حفظ حقوق اقلیت ها صورت گرفته و در اسناد مختلف بین المللی ایران هم خیلی از اون ها رو پذیرفته .

کاوشی در تعصب (۳۳) – برخورد جهانی با تعصب و تبعیض ق۳

بهزاد: درباره کنوانسیون های بین المللی که برای رفع تبعیض در زمینه های مختلف ایجاد شدن، صحبت شد و به میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و اصل ۲۶ اون رسید.

کاوشی در تعصب (۳۴) – بردباری

ندا: چندسال پیش مدیرکل یونسکو خانوم ایرینا بوکووا در پیامی که روز ۱۶ نوامبر ۲۰۱۲ منتشر کرد به مفهوم بردباری پرداخت که بد نیست روی اون یه مروری داشته باشیم.
بهزاد: خانم بوکووا در این اعلامیه می گه که به علت سرعت تغییراتی که درجهان شاهد اون هستیم و به علت این که جوامع ما روز به روز متنوع تر شدن ضرورت وجود بردباری چند برابر شده.

کاوشی در تعصب (۳۵) – بردباری ق۲

بهزاد: بردباری آبی است بر آتش تعصب. در بیانیه یونسکو در مورد اصول بردباری این طور تعریف شده که: بردباری یعنی احترام، پذیرش و گرامی داشتن تنوع گوناگون فرهنگ ها و نحوه های متفاوت انسان بودن و بیان.

کاوشی در تعصب (۳۶) – بردباری ق۳

ندا: بردباری چیزیه که باید در توافق با حقوق بشر باشه اینه که تحمل و مدارای با بی عدالتی اجتماعی بردباری به حساب نمی یاد.
بهزاد: یعنی تحمل گروه‌های نژاد پرست و متعصب چون خلاف مبانی حقوق بشر و برخلاف عدالت اجتماعی عمل می کنن، بردباری به حساب نمی یاد؟