اخلاق و صفات بهائی

ﻣﺤﺒّﺖ

ﻧﻮع ﺑﺸﺮ اﺳﺘﻌﺪاد زیادی در ﻣﺤﺒّﺖ ورزﻳﺪن دارد. ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺑﯿﺎن ﻋﺒﺪاﻟﺒﻬﺎء “در عالم ﺟﺴﻤﺎنی وﺳﺎﺋﻂ و رواﺑﻂ ﻣﺤﺒّﺖ ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ … از ﺟﻤﻠﻪ وﺳﺎﺋﻂ محبّت در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎدی ارتباط ﻋﺎﺋﻠﻪ ایست …روابط وطنی است … رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﯽ [ﻧﮋادی] اﺳﺖ …رواﺑﻂ اتّحاد و وﺣﺪت ﻣﻨﺎﻓﻌﺴﺖ … وﺣﺪت سیاسی اﺳﺖ…” و ﻫﺸﺪار ﻣﯽ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ و دوام اﻳﻦ رواﺑﻂ ﻣﺎدی برای اﺑﺮاز ﻣﺤﺒّﺖ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ و در واﻗﻊ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻔﺮت ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد:

ارﺗﺒﺎط ﻋﺎﺋﻠﻪ … و اﻳﻦ ﻣﻌﻠﻮﻣﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ … ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر در ﻳﻚ ﻋﺎﺋﻠﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻐﺾ و ﻋﺪاوت ﺣﺼﻮل ﻳﺎﻓﺘﻪ … از ﺟﻤﻠﻪ رواﺑﻂ وﻃﻨﻲ اﺳﺖ … ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ اﺑﻨﺎء وﻃﻦ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻐﺾ و ﻋﺪاوت ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد …ﺟﻨﺴﻲ رواﺑﻂ [ﻧﮋادي]… ﻫﻢ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ. اﺣﺘﻤﺎل دارد در ﻣﻴﺎن ﺟﻨﺲ [ﻧﮋاد] ﻋﺪاوت واﻗﻊ ﺷﻮد … وحدت سیاسیت ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﻟﻔﺖ و محبّت می ﺷﻮد آﻧﻬﻢ ﻳﻚ وﻗﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ وﺣﺪت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد. ﭘﺲ ﻣﻌﻠﻮم و محقّق شد روابط مادّیه از ﺑﺮاي اﻟﻔﺖ ﺑﻴﻦ ﺑﺸﺮ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻣﺤﺒّﺖ واقعی یعنی محبّت معنوی، ﻛﻪ شایسته اﺳﺖ ﻧﻔﻮس اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﺑﺮاز ﭼﻨﺎن ﻣﺤﺒﺘﯽ باشند، باید ﻧﺎﻣﺤﺪود و ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ:
محبّت ﻧﺎﻣﺤﺪود اﺳﺖ، ﻻﻳﺘﻨﺎﻫﻲ اﺳﺖ، ﺑﻴﻜﺮان اﺳﺖ . وسائط مادّی محدودند، مقیّدند، ﻣﺘﻨﺎﻫﻲ اند، ﺷﻤﺎ نمی توانید با وسائط محدود محبّت ﻧﺎﻣﺤﺪود اﺑﺮاز نمایید. محبّت کامل مستلزم وسیله کامل است، ﻣﺴﺘﻠﺰم اﻳﺜﺎر اﺳﺖ، باید کاملا فارغ از هر قید و بندی باشد… محبّت عظیم نسبت به عالم انسانی را هیچیک از اﻳﻦ ﻗﻴﻮد ﻧﺎﻗﺺ و ﻧﺎﺗﻤﺎم مقیّد نسازد؛ ﻋﺸﻖ ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ، ﻋﺸﻖ ﺗﻤﺎم اﺳﺖ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﻮع ﺑﺸﺮ اﺳﺖ، و شُبهه ای نیست که ﺑﻘﻮّه روح اﻟﻘﺪس ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد. هیچ قوّه ﻋﻨﺼﺮي نمی تواند روابط محبّت ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﻣﺤﻜﻢ و ﻣﺘﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ.
محبّت با چندین ﺻﻔﺖ دیگر ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﯾﮏ دارد ﻛﻪ مورد مدح و ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺑﻬﺎءاﻟّﻠﻪ قرار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ رواﺑﻂ ﻣﺎ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ . از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﺻﻔﺎت ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ، دوﺳﺘﻲ، ﺷﻔﻘﺖ، اﺣﺴﺎن، ﺗﺤﻤّﻞ و ﺑﺮدﺑﺎري، و ﺳﺨﺎوت اﺳﺖ. در ﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﺻﻔﺎت ﺑﻴﺎﻧﺎتﺑﺴﯿﺎری در آﺛﺎر ﺑﻬﺎءالله و ﻋﺒﺪاﻟﺒﻬﺎء ﻣﻮﺟﻮد ﺳﺖ:
اي اﻫﻞ ﻋﺎﻟﻢ …. ﺑﺎ ﺟﻤﻴﻊ اﻫﻞ ﻋﺎﻟﻢ به روح و رﻳﺤﺎن ﻣﻌﺎﺷﺮت ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ.
ﻫﻤﻴﺸﻪ به اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﺮي ﺑﻨﻔﺴﻲ رﺳﺎﻧﻨﺪ و محبّت و رعایتی، و مودّت و اﻋﺎﻧﺘﻲ به نفسی نمایند، دﺷﻤﻨﻲ ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ و ﺑﺪﺧﻮاﻫﻲ ﻧﺸﻤﺮﻧﺪ، ﺟﻤﻴﻊ مَن عَلَی اﻻرض را دوﺳﺖ اﻧﮕﺎرﻧﺪ، و اﻏﻴﺎر را ﻳﺎر دانند و ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ را آﺷﻨﺎ ﺷﻤﺮﻧﺪ و به قیدی مقیّد نباشند ﺑﻠﻜﻪ از ﻫﺮ ﺑﻨﺪي آزاد ﮔﺮدﻧﺪ.
ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎران ﻛﻞّ در جزئی و کلّی امور مواظبت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ … در ﺣﺴﻦ ﻣﻌﺎﺷﺮت و اﻋﺘﺪال ﺣﺮﻛﺖ و ﺣﺮﻣﺖ و رﻋﺎﻳﺖ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﻣﺮﺣﻤﺖ و ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﺎ ﺳﺎﺋﺮ طوائف کوشند و ﺻﺒﺮ و تحمّل نمایند.


منبع: «کتاب گفتاری کوتاه درباره دیانت بهائی، صص ۱۹-۱۷»