روشن فکری ردایی است که امروزه بسیاری مدعی بر ملبس بودن بدان هستند لذا در این مجال به بیان تمایزات روشن فکر و متعصب میپردازیم تا شاید اندکی این تظاهر قابل تمیز گردد .
در جامعه ای که سطح خرد جمعی به واسطه کاهش و یا نبود زمان مطالعه افول میکند متعصبین راحت تر میتوانند نیات خصمانه ی شان را زیر نقاب روشن فکری پنهان نمایند و با وجود تفکرات متعصبانه در جامعه به عنوان روشن فکر مطرح شوند .
اولین نقطه ی تفاوت میان روشن فکر و متعصب در مواجهه با اعتقادی متمایز و یا مخالف است فرد متعصب در اولین قدم بر افروخته میشود سدی میان خود و دگراندیش میکشد و گاها حتی حاضر به شنیدن سخنان آنان نمی گردد با جملاتی شعاری که حتی مفهوم آن را به درستی درک نکرده و هیچ دانشی در صحت آنها ندارد سعی میکند فرد مقابل را مغبون نماید و خود و افکارش راپیروز میدان داند . در مقابل روشن فکر زمانی که با تفکرات دگر اندیش مواجه میشود صبر پیشه کرده و به سخنان طرف مقابل به سعه صدر گوش میدهد و اقوال او را در ترازوی انصاف و عدل قرار میدهد و بدون احساس دشمنی و یا دوستی و با ذهن و قلبی بی طرف به سنجش تفکرات و نظرات مقابل میپردازد.
نقطه تمایز دیگر در پذیرش و یا عدم پذیرش رای دیگران است فرد متعصب بدون دانش و اطلاع از آنچه بدان دلبسته است و از روی سماجت و خود خواهی بر رایش پافشاری میکند در حالی که فرد روشن فکر اگر اقوال مقابل را نیک بیند میپذیرد و اگر نادرست داند با ادله و دلیل و بر مبنای قضاوت بیطرفانه قول خود را بیان میکند .
تعصب زاییده ی جهل و نا آگاهی ست و روشن فکری تبلور دانش و بینش حقیقی ست فرد متعصب مغرور است و فرد روشن فکر متواضع . فرد متعصب عصبی و پر حرف است و جملات ی را شعار گونه و بدون تعمق و تعقل در معنای آن بیان میکند فرد روشن فکر کم صحبت و صبور است و زمانی که سوالی به ذهنش آید با ادب و احترام مطرح میکند .
مصدر تعصب جهل است و مولودش جنگ و خونریزی و جدائی و بدخواهی . بدترین تعصبات عبارتند از تعصب دینی و نژادی و قومی و سیاسی . همان طور که ذکر شد روشن فکری ادعایی است که اغلب متعصبین و متحجرین داشته و دارند باشد که با این توضیحات تشخیص آنها کمی روانتر و سهلتر گردد.
کانال تلگرام آموزه های دیانت بهائی
@ayine_bahai01