2006-07-05
به گفته گاستون باشلار، فیلسوف فرانسوی، اولین قدم در هر تحقیقی گسستن ازخویشتن؛ یعنی غلبه بر پیشداوری هاست. باید باورهای قبلی خود را درباره موضوع مورد تحقیق كنار بگذاریم تا بتوانیم منصفانه به دنبال حقیقت بگردیم. به این منظور باید به دنبال سابقه تحقیق باشیم؛ یعنی با كسانی كه در این موضوع تجاربی دارند مشورت كنیم و نوشته هایی را كه در این موضع موجودند مطالعه و بررسی كنیم.
در تحقیق در مورد یك دیانت جدید نیز مهمترین و دشوارترین مرحله غلبه بر پیشداوری ها و باورهای قبلی است. برای غلبه بر پیشداوری ها لازم است شناخت صحیحتری از دین خود به دست آوریم و بفهمیم كه چرا و چگونه به آن معتقدیم. كسی كه باور داشته باشد دینی كه به آن معتقد است اخرین دین الهی است هرگز در مورد حقانیت ادیان دیگر منصفانه تحقیق نخواهد كرد. پیروان همه ادیان همین باور را دارند و به همین دلیل از ایمان به ادیان بعدی محروم مانده اند . كسی كه فروع دین خود را حقایق ابدی بپندارد هرگز نمی تواند دینی را با فروع دیگر بپذیرد. كسی كه اصول دینی خود را تقلیدی آموخته باشد هرگز نمی تواند در اصول دین دیگری داوری درستی بنماید.
از سوی دیگر باید در مورد دین دیگری كه در مورد آن تحقیق می كنیم به منابع گوناگون مراجعه كنیم، نه اینكه به گفته های مخالفان اكتفا نماییم. مطالعه كتب آسمانی آن دین و نوشته های مومنان به آن دین در كنار نظریات مخالفان آن، ضروری است. بدیهی است كه كسی برای شناخت اسلام به كتب مسیحیان و برای شناخت مسیحیت به كتب یهودیان مراجعه نمی كند. حتی سؤال از پیروان آن دین نیز كافی نیست. چه بسا كه بسیاری از آنان شناخت صحیحی از دین خود نداشته باشند. پس موثق ترین منبع تحقیق كتب آسمانی ادیان است.
دیانت بهایی در ایران هرگز اجازه نیافته است كه آثار و كتب و مقالاتی برای عموم منتشر نماید. آنچه در كتابخانه ها و كتاب فروشی ها و روزنامه ها و رسانه های گروهی و سایت های اینترنتی درباره بهاییان وجود دارد، همه به وسیله مخالفان و دشمنان منتشر شده است و پر از دروغ و تهمت است، بدون اینكه هرگز فرصت پاسخگویی در اختیار بهاییان گذاشته شود. كسانی كه مایل به تحقیق در مورد این دیانت باشند باید یا منابع را از افراد بهایی به امانت بگیرند یا به سایت های رسمی جامعه بهایی، مانند http://www.reference.bahai.org یا http://bahai.org یاhttp://www.bahailibrary.org یا http://www.newnegah.org یا http://www.noghtenazar.org یالینكهای مربوطه مراجعه كنند.
در مطالعه این منابع نیز باید انصاف داشت. اگر مطلبی را پذیرفتیم آیا دلایل كافی برای اثبات آن در دست داریم؟ آیا به نتایج آن فكر كرده ایم و می توانیم آن ها را نیز بپذیریم؟ اگر بر مطلبی اعتراض می كنیم آیا همان اعتراضات بر معتقدات خود ما وارد نیست؟ با چنین سوالاتی می توانیم بر میزان بی طرفی و انصاف خود در تحقیق بیفزاییم .
بالاخره باید دانست نتایج تحقیق هیچگاه قطعی نیست و همواره با اطلاعات بیشتر ممكن است تغییر كند. تحقیق كاری نیست كه یكبار برای همیشه انجام دهیم؛ بلكه در سراسر زندگی ادامه دارد. اما اگر طالب یقین و ایمانیم باید به درگاه الهی رو كنیم و از او طلب هدایت و یقین و اطمینان نماییم، زیرا هدایت و ایمان تنها از جانب اوست. «قلب انسان جز به عبادت رحمن مطمئن نگردد.»، « الا بذكر الله تطمئن القلوب».
به اسمم حجبات غليظه را بر دريد و اصنام تقليد را به قوّت توحيد بشکنيد و به فضای رضوان قدس رحمن وارد شويد. نفس را از آلايش ما سوی اللّه مطهّر نمائيد و در موطن امر کبری و مقرّ عصمت عظمی آسايش کنيد. به حجاب نفس، خود را محتجب مسازيد، چه که هر نفسی را کامل خلق نمودم تا کمال صنعم مشهود آيد. پس در اين صورت هر نفسی بنفسه قابل ادراک جمال سبحان بوده و خواهد بود، چه اگر قابل اين مقام نباشد تکليف از او ساقط، و در محضر حشر اکبر بين يدی اللّه اگر از نفسی سؤال شود که چرا به جمالم مؤمن نشده و از نفسم اعراض نموده و او متمسّک شود به جميع اهل عالم و معروض دارد که چون احدی اقبال ننمود و کلّ را معرض مشاهده نمودم، لذا اقتدا به ايشان نموده از جمال ابديّه دور مانده‌ام، هرگز اين عذر مسموع نيايد و مقبول نگردد، چه که ايمان هيچ نفسی بدون او معلّق نبوده و نخواهد بود…
حضرت بهاءالله – آيات الهى جلد ۱ ص۶۲