در آئین بهائی احکام غالباً نه به دستورالعمل‌های جزئی برای موقعیت‌های متفاوت بلکه به به شکل اصول کلی ارائه شده است که در بسیاری موارد هر فرد به شکلی که در زندگی خود و در هر موقعیت مناسب می‌بیند این اصول را به کار می‌گیرد…بر مبنای احکام بهائی آثار مکتوب و رسمی حضرت بهاءالله مانند کتاب اقدس و ضمائم آن به همراه تبیینات و توضیحات حضرت عبدالبهاء و حضرت شوقی افندی و قوانین وضع شده توسط بیت العدل اعظم الهی است.
یکی از احکام دیانت بهائی به مانند ادیان قبل، مربوط به امر ازدواج است. اهمیت این حکم به وضوح در آثار مختلف بهائی ذکر شده است. ازدواج از دیدگاه دیانت بهائی نه تنها پیوندی جسمانی بلکه پیوندی روحانی نیز محسوب می شود. در نتیجه ی ازدواج پیوندهای جدیدی میان زن و مرد و خانواده ها و فرهنگ هایشان نیزشکل می گیرد. حضرت عبدالبها در این رابطه می فرمایند: “در میان خلق ازدواج عبارت از ارتباط جسمانی است و این اتحّاد و اتفّاق موقتّ است زیرا فرقت جسمانی عاقبت مقرّر و محتوم است ولکن ازدواج اهل بهاء باید ارتباط جسمانی و روحانی هر دو باشد، زیرا هر دو سرمست یک جامند و مجذوب یک طلعت بی‌مثال، زنده به یک روحند و روشن از یک انوار این روابط روحانیّه‌است و اتّحاد ابدیست تا در جمیع عوالم الهی این وحدت حاصل گردد زیرا این وحدت حقیقی جلوه‌ای از نور محبّت الله است.”
و نیز می فرمایند:
“زن و مرد باید فی الحقیقه رفیق باشند، غمخوار یکدیگر باشند، موافقتشان از روی حقیقت باشد نه از روی شهوت و هوی و هوس. اگر اینطور باشد چند سالی با هم زندگانی میکنند و بعد اختلافی واقع میشود. باید مانند یک جان در دو جسم باشند، هیچ فرقی در میان نباشد، در راحت همدیگر بکوشند و بهمدیگر معاونت کنند ….»
گنجینه حدود و احکام صفحه ۱۱۸
احکام ساده و در عین حال عمیق ازدواج در دیانت بهائی می تواند به تشکیل خانواده و ازدواجی موفق و سالم کمک کند و پیوندهای خانوادگی و اجتماعی را مستحکم تر کند. یکی از این قوانین کسب رضایت والدین توسط زن و مرد قبل از ازدواج است. والدین در دیانت بهائی حق دخالت بی مورد در ازدواج را ندارند اما کسب رضایت آن ها قبل از ازدواج لازم است.
حضرت ولی امرالله می فرمایند:”اعتبار یک ازدواج بهایی منوط به رضایت والدین دختر و پسر است. هیچ کس نمی تواند این حق والدین را محدود نماید. والدین ممکن است که تصمیم بر عدم رضایت بگیرند و آن ها برای تصمیم خود تنها در مقابل خداوند مسئول هستند.”(۱)
ازدواج ارتباط میان خانواده ها نیز است. به همین دلیل اگر خانواده ها نسبت به ازدواج رضایت قلبی داشته باشند٬ فرزندان خود را در این امر خطیر حمایت بیشتری می کنند و آنها را در تربیت فرزندانی با بصیرت همراهی می کنند.
حضرت عبدالبها می فرمایند:”اگر شما نسبت به والدین خود توجه و مهربانی مبذول کنی و آنان را عموما راضی و خشنود داری این امر سبب رضایت و خشنودی من هم خواهد شد. زیرا لازم است نسبت به والدین نهایت احترام مجری گردد و ضروری است که آنان احساس رضایت کنند مشروط به اینکه آنان نیز شما را از اقبال به آستان الهی منع نکنند و از پیمودن سبیل ملکوت آسمانی بازندارند. درحقیقت شایسته چنان است که شما را در این طریق تشویق کنند و در این مسیر مساعدت نمایند.”
انوار هدایت صفحه ۲۸۸.
۱- https://ezdevajebahai.org/885/
۲- به نقل از هدیه ازدواج
https://t.me/Bahainoorlibrary/2661
… “خداوند بی مانند زن و مرد را آفریده که با یکدیگر در نهایت الفت آمیزش نمایند و زندگانی کنند و حُکم یک جان داشته باشند. زن و مرد دو رفیق انیس هستند که باید در غم یکدیگر شریک باشند. چون چنین باشد در نهایت خوشی و آسایش دل و جان در این جهان زندگانی کنند و در ملکوت آسمانی مظهر الطاف الهی گردند و الّا در غایت تلخی عمر به سر برند و هر دم آرزوی مردن نمایند و در جهان آسمانی نیز شرمسار باشند. پس بکوشید مانند دو کبوتر در آشیان آمیزش دل و جان نمائید. این است خوشبختی در دو جهان.” جزوه هدیه ازدواج
حضرت عبدالبهاء در بیاناتی به تاریخ یکشنبه دوم جولای ١٩١۶ فرموده اند:
“تأسیس عائله خیلی مهمّ است تا انسان جوانست از غرور جوانی ملتفت نمیشود ولی چون پیر شد خیلی افسوس میخورد …. در این امر حیات عائله باید مثل حیات ملائک سماء باشد، روحانیّت و سرور باشد، اتّحاد و اتّفاق باشد، مرافقت جسمانی و عقلانی باشد، خانه منظّم و مرتّب باشد، افکارشان مانند اشعّه‌های شمس حقیقت و ستاره‌های روشن سما باشد. چون دو مرغ بر شاخسارهای شجر وحدت و یگانگی بسرایند. همیشه پر فرح و سرور باشند و سبب سرور قلوب دیگران شوند. برای دیگران سرمشق باشند. برای یکدیگر محبّت صمیمی حقیقی داشته باشند، اطفال خود را خوب تربیت نمایند تا سبب افتخار و اشتهار آن عائله گردد.”
« در این امر اقتران، اتفاق تام و رضایت کامل بین طرفین است. باید نهایت دقت مجری شود و از اخلاق یکدیگر مطلع باشند و عهد متین محکم ما بین هر دو. باید ارتباطش ابدی باشد و مقصودشان باید الفت و دوستی و اتحاد حیات دائمی گردد. بین بهائیان مسئله ازدواج این است که مرد و زن باید جسماً و روحاً متحد باشند تا در جمیع عوالم الهی اتحادشان ابدی باشد و حیات روحانی یکدیگر را ترقی دهند این است اقتران بهائی…”. حضرت عبدالبهاء (جزوه هدیه ازدواج)
و در لوح میرزا عبدالمجید فروغی میفرمایند قوله العزیز:
“بعد از قرار ازدواج و تحقّق و اعلان آن در ما بین ناس رسماً یعنی بدوستان و یاران و خویش و پیوند اخبار شود که ازدواج آن دو نفس تحقّق و تقرّر یافت پس از آن نود و پنج روز بیشتر فاصله جایز نیست باید زفاف حاصل گردد و آیتین تلاوت شود و مهر تسلیم گردد. اگر از نود و پنج روز بگذرد حرام است و عصیان امر پروردگار ولی عقد باطل نگردد و هر کس مسبّب تأخیر گردد مسئولست و مؤاخذ و زجر و عتاب گردد.”
در خصوص مسئله زواج و مدّت منصوصه بین تعیین و قرار ازدواج مرقوم نموده بودید این نصّ قاطع کتاب الهی است تأویل بر ندارد و آن این است که در قدیم بعد از قرار و تعیین بلکه عقد و کابین مدّتی مدیده زفاف تأخیر می‌شد و از این جهة محذورات کلّیّه حاصل میگشت. حال نصّ کتاب این است چون ازدواج و اقتران زوج و زوجه مقرّر گردد یعنی این دختر به نام این پسر شد و اقتران قطعی شد به جهت تهیّه و تدارک جهاز و سایر امور بیش از نود و پنج روز مهلت جائز نه باید زفاف شود.”
برای تفصیل بمتّحد المآل محفل مقدّس روحانی ملّی ایران نمره ٩۶١ مورّخ ۱۳۱۷/۱۰/۴ مراجعه شود.
در پیام بیت العدل اعظم مورخ ۱۵ مارس ۲۰۲۰ در پاسخ به سوالی در باره طولانی شدن این مدت به علل مختلف چنین مرقوم فرموده اند:
احکام ازدواج بهائی بنفسه بسیار ساده است. زن و مرد پس از تصمیم به ازدواج باید رضایت همۀ والدین نَسَبی خود را کسب نمایند. شرط لازم مراسم عقد بهائی، تلاوت آیات مبارکۀ ازدواج توسّط عروس و داماد در حضور دو شاهد می‌باشد. بطور کلّی، اگر امکان اجرای قوانین ازدواج بهائی موجود است، مراسم عقد در طول همان نود و پنج روز انجام می‌پذیرد. معمولاً تصمیم در بارۀ امکان تمدید دوران نامزدی توسّط محفل روحانی ملّی هر کشور اتّخاذ می‌گردد و این امر منوط به نظر آن محفل در مورد موجّه بودن دلایل برای چنین تمدیدی می‌باشد. امّا در شرایط کنونی در ایران و در غیاب مؤسّسات اداری بهائی در آن سرزمین، احبّای عزیز باید با توجّه به توضیحات فوق و بعد از مشورت با دوستان مجرّب و مورد اعتماد راه حلّی مناسب بر مبنای موقعیّت خود در هر مورد مخصوص بیابند….
لینک زیر از کانال PersianBMS از سری برنامه های صد پرسش صد پاسخ (سؤال نوزدهم) در باره ازدواج بهائی توضیحاتی می دهد
https://t.me/Persianbms/12673
زن و مرد باید فی الحقیقه رفیق باشند نه از روی شهوت و هوی و هوس و اگر این طور باشد چند سالی با هم زندگانی کنند و بعداً اختلافی واقع شود. باید مانند یک جان در دو جسم باشند، هیچ فرقی در میان نباشد، در راحت همدیگر بکوشند به همدیگر معاونت کنند.”(۱)
” فَلَمّا اَرادَ نَظم العالَم وَ اظهار الجُود وَ الکَرَم عَلَی الاُمَمِ شرع شَرایع وَ اَظْهَرَ المَناهِجِ وَ فیها سَن سُنّة النّکاحِ وَ جَعَلَهُ حِصناً للنِّجاح وَ الفَلاح وَ اَمرْنا بِهِ فیما نُزّلَ مِنْ مَلَکوتِهِ المُقدّس فِی کِتابِهِ الاَقْدَس قَولُهُ عِزّ کِبریائه: تَزوّجُوا یا قَومِ لِیَظْهَر مِنْکُمْ مَنْ یَذْکُرُنی بَیْنَ عِبادی هذا مِنْ اَمْری عَلَیْکُم اتّخِذوهُ لِاَنْفُسَکُم مُعیناً…”(۲)
مضمون بیان مبارک:
از آن روی که خداوند اراده کرد که نظمی در عالم قرار دهد و جود و کرم خود را بر مردمان اظهار دارد، شریعت ها را ایجاد کرد و راه ها را آشکار نمود و در آن سنّت نکاح (ازدواج) را پایه گذارد و آن را قلعه ای برای رستگاری و نجات قرار داد و ما را امر کرد به آنچه که از ملکوت مقدسّش در کتاب اقدسش نازل شده: ای قوم ازدواج کنید تا از شما ظاهر شود کسی که مرا بین بندگانم ذکر کند این امر من بر شما است آن را مُعینی برای نفس خود قرار دهید.
“تأهّل به موجب شریعت الله لازم است، لهذا خیلی مبارک است. در جوانی نتایج و برکاتش معلوم نیست ولی بعدها انسان می بیند عائله ای تشکیل نموده، خیلی متلذّذ می شود و محظوظ. دیگر آنکه تأهّل برای انسان، حِصنی می گردد که از هوی و هوس مصون می ماند و محفوظ. سبب عفّت و عصمت انسان می شود، چه عندالله امری اعظم از عصمت و عفّت نیست. این اعظم مقامات عالم انسانی است و از خصائص این خلقت رحمانی و دون آن از مقتضیات عالم حیوانی. لهذا تأهّل مبارک است و عندالله مقبول. ” (۳)
در مورد صرف هزینه های گزاف در مراسم ازدواج امة البهاء روحيه خانم خطاب به جوانان بهائی ايران چنین نصیحت فرموده اند:
…دانسته ام كه چه بسيار مواقع احبای الهی مراسم ازدواج برپا مي دارند و جوانان عزيز زير بار مصارف عظيمه ای رفته به تظاهر و تجمل بی اندازه مي پردازند.گمان میكنم در چنين مواقع است كه جوانان غيور فرصتی می يابند كه سرمشق حقيقی براي احبای الهی و كليه ابناء وطن خود گردند. ملاحظه فرمائيد كه چقدر مورث شعف و سرور است اگر ديده شود كه جوانان با اصرار تمام از اوليای خود بخواهند كه مراسم ازدواج با سادگی تمام برگزار شود…آيا اين عمل بيشتر مورد رضا و قبول حق جل جلاله است و يا آنكه به تجمل و تظاهر پرداخته پذيرائی هاي عظيمه نمايند؟طرق وفيره ديگری نيز موجود است كه جوانان عزيز می توانند از مصارف عظيمه غير لازمه در كمال بزرگی و بزرگواری صرفنظر فرموده و در راه برآوردن آرزوهای دائمی مولای حنون خود تمركز داده به مصرف رسانند. اين آرزوي قلبی من است كه جوانان عزيز ايران به اعلی ذروه خدمت واصل و در كليه ميادين سرمشق عظيمی برای جميع احبای جهان گردند….»
۱- حضرت عبدالبهاء، به نقل از گنجینه حدود و احکام، صفحه ۱۶۰
۲- حضرت بهاءالله،خطبه نکاح، صفحه ۱۵۷
۳- حضرت عبدالبهاء، به نقل از هدیه ازدواج صفحه ۱۰
۴- آهنگ بديع شماره سوم صفحه ۵۹
در آثار حضرت عبدالبهاء می توان قواعد اصلی سعادت در زندگی مشترک را به شرح ذیر استخراج کرد:
- قبل از ازدواج باید زن و شوهر تا حد امکان به خصوصیات فکری و رفتاری یکدیگر اشنا شوند و در زندگی زناشوئی بکوشند که مکمل و متمم یکدیگر باشند.
- خطاها یا نارسائی های کوچک همدیگر را نادیده گیرند و اگر قرار بر ذکر آنها باشد از طریق مشورت محبت آمیز ، سعی در رفع نقار و کدورت و رنجش فی مابین کنند .
- هم حسد و هم دروغ، زندگی زناشوئی را تباه می کنند، از آنها شدیدا پرهیز کنند .
- اگر زن و شوهر همدیگر را به خاطر خدا و از طریق خدا دوست بدارند ، این محبت ابدی خواهد بود و با گذشت زمان ، در ضعف ، بیماری و پیری زوال نخواهد یافت .
- زن و مرد باید هر فرصتی را برای ابراز محبت به یکدیگر مغتنم شمارند . درخت محبت هر چه بیشتر سقایه شود ، شکوفه بیشتری بر می آورد .
- خانه و زندگی خانگی پاک و منظم ، آراسته ، فضای مناسبتری برای مهر ومحبت زنا شوئی به وجود می آورد .
- هر یک از اعضای خانواده حقوقی دارد که باید سایرین آن را محترم شمرند . فی المثل شوهر نباید به بهانه خانه داری و بچه داری و مانند آن ، پیشرفت علمی و خدمات اجتماعی و روحانی همسر خود را مانع شود، اما در این گونه موارد مشورت و تفاهم و تصمیم مشترک ، جلوی بسیاری از مشکلات بعدی را می گیرد .
- هر وقت یگانگی و وحدت در خانواده باشد ، امور آن خانواده خوب پیشرفت می کند و موفقیت در دسترس آن خانواده است ، مشارکت همگان در اوقات دعا و مشورت روزانه یا هفتگی ، بسیار سبب تقویت این وحدت خواهدبود .
- احترام و رعایت پدر بزرگ و مادر بزرگ از هر دو جانب ضرورت دارد ولی البته پدربزرگ ها و مادر بزرگ ها نیز باید استقلال واحد کوچک زن و شوهر ی فرزندان را محترم شمرند .
آرزوی عبدالبهاء این است که خانه بهائی مرکز انتشار انوار الهی باشد تشکیل بیت تبلیغی و مجلس ضیافت و دعا ، اثر مثبت در تربیت روحانی اطفال نیز خواهد داشت .
- فضای خانه را باید با شادی و سرور مملو کرد تا این شادی و سرور در قلب هر مهمانی نیز اثر کند و موجب اهتزاز و نشاط شود .
اقتباس از پیام بهائی شماره ۲۳۴
https://www.h-net.org/~bahai/diglib/Periodicals/Payam_i_Bahai/234.PDF
چند فقره از بیانات مبارکه در خصوص امر ازدواج :
- تاسيس عائله خيلی مهم است تا انسان جوان است از غرور جوانی ملتفت نمی شود ولی چون پير شد خيلی افسوس ميخورد. (۱)
- ای پسر ملکوت اگر اراده تزويج نمودی بايد يک دختر بهائی گيری که مؤمن و موقن باشد و ثابت و راسخ و حائز کمالات ماديه و معنويّه (۲)
- در خصوص اينکه اگر زوجه مبتلا به مرض غير قابل شفا شود و راضی باشد که زوجش زوجه ثانی اختيار نمايد فرمودند بنويس هرگاه زوجه به مرضی مبتلا گردد و معالجه تاثيری نبحشد اختيار زوجه ثانی جائز نه ولو آن که زوجه راضی به ازدواج ثانی باشد. (۳)
- بدون ترديد عوامل اقتصادی اغلب در راه ازدواج جوانان مشکلاتی ايجاد ميکند ولی در بيشتر موارد بهانه ای بيش نيست و بنابر اين نبايد زياد بدان اهميت داد. (۴)
و اما در خصوص صبر و استقامت در برابر مشکلات (که البته می تواند در امر پیوند زناشویی نیز مد نظر باشد) چنین می فرمایند:
- چه بسيار امور مخالف رای انسان واقع ميشود که او را متزلزل ميکند لکن چون ثبات بنمايد جميع مشکلات زائل گردد. (۵)
- انسان بايد مانند کوه آهنين رزين و رصين باشد و مقاومت هر مشکلات نمايد و تاچنين نگردد کار به انجام نمی رسد. (۶)
- البته به هر امر مهمّی انسان قيام نمايد بدواً مشکلاتی پيش آيد و بايد در نهايت متانت مقاومت کند. (۷)
- کاری که خدا در جلو انسان ميگذارد لابد طاقت هم ميدهد ما نبايد هميشه به آسايش تن ناظر باشيم بلکه بايد طلب مقصود و
مقصدی عالی نمائيم ولو منافی راحت تن باشد. (۸)
حضرت وليّ امراللّه ميفرمايند :
- انجام هر امری منوط به استقامت است و سعی و همّت ، آن وقت هر مشکلی آسان شود و هر مقصد و آرزوئی تحقّق پذيرد. (۹)
منابع:
۱- گنجينه حدود و احکام صفحه ۱۶۱
۲- امر و خلق جلد چهارم صفحه ۱۶۳
۳- توقیعات مبارکه ۱۹۴۸-۱۹۲۲ جلد سوم صفحه ۲۴۵
۴- ازدواج بهائی صفحه ۱۳
۵- بدائع الآثار جلد دوم صفحه ۲۷۸
۶- امر و خلق جلد سوم صفحه ۴۲۰
۷- بدائع الآثار جلد اول صفحه ۱۹۷
۸- بدائع الآثار جلد دوم صفحه ۹
۹- توقيعات مبارکه -۱۹۴۸ ١٩٢٢ جلد سوم صفحه ۲۶۵
کانال طلوع کرمل (https://t.me/Tolo_E_Carmel)