2007-02-16
در دیانت بهائی هیچ پیشوای مذهبی مانند كشیش و آخوند وجود ندارد؛ زیرا اولاً نوع انسان به بلوغ خود واصل شده و زمان تقلید به سر آمده است و هر فردی خود قادر است به جستجوی حقیقت پردازد. ثانیاً اختلاف نظر همین پیشوایان مذهبی بوده است كه در طول تاریخ، همیشه سبب انشعاب و فرقه‌فرقه شدن ادیان گشته است.
ادارهٔ امور جامعهٔ بهائی توسط سه عامل انجام می‌شود: افراد، جوامع محلی، و مؤسسات. با توجه به فرارسیدن بلوغ عالم انسانی، مسؤولیت سنگینی بر عهدهٔ هر فرد قرار دارد كه برای پیشرفت خود و جامعه‌اش تلاش كند. بسیاری از فعالیت ها نیز توسط جامعهٔ محلی انجام می‌شود كه سبب افزایش اتحاد اعضای جامعه و بهتر انجام شدن امور در اثر فعالیت دسته‌جمعی است. علاوه بر این ها، برای ادارهٔ امور جامعه و حفظ وحدت آن، مؤسساتی توسط حضرت بهاءالله تاسیس وتوسط حضرت عبدالبهاء تشریح و تویط حضرت ولی‌امرالله تبیین واجرا شده است. این مؤسسات در سه سطح محلی، ملی و بین‌المللی به فعالیت می‌پردازند.
تشكیل این مؤسسات به صورت انتخابی است، یعنی عموم بهائیان در هر محل افرادی را به عنوان اعضای محفل روحانی محلی (یا بیت‌العدل محلی) انتخاب می‌كنند. همچنین اعضای محافل ملی (یا بیوت عدل خصوصی) به صورت دو مرحله‌ای و اعضای بیت‌العدل اعظم (یا بیت عدل عمومی) به صورت سه مرحله‌ای انتخاب می‌شوند. انتخابات بهائی غیرحزبی، بدون كاندیداتوری و تبلیغات، با رأی مخفی و عمومی وآزاد است.
وظیفهٔ افرادی كه انتخاب می‌شوند مشورت در مورد امور جامعه، با یكدیگر و با عموم، و در نهایت، تصمیم‌گیری بر اساس وجدان است. این مؤسسات موظفند تا حد ممكن افراد و جوامع را در عملكردهای ابتكاری خود آزاد بگذارند و تشویق و حمایت كنند، و تنها در مواقع ضروری برای رفع اختلافات و حفظ وحدت جامعه و یا برای كمك به ترقی بیشتر افراد و جوامع در امور آن ها دخالت می نمایند. همچنین آن ها بسیاری از مسؤولیت های خود را به هیأت های تخصصی كه خود انتخاب می‌كنند و به لجنات معروفند، می‌سپارند.
در مقابل، افراد موظفنداز این مؤسسات با نهایت علاقه و وفاداری پشتیبانی نمایند و از دستورات آن ها اطاعت كنند؛ زیرا در غیر این صورت وحدت جامعه به خطر می‌افتد. این اطاعت و حمایت، جزئی از عهد و پیمان الهی است كه در یكی از مقالات قبل به آن اشاره شد. بر طبق قانون تكامل تدریجی عالم، این مؤسسات هم رو به تكاملند و اگر در مراحل اولیهٔ ایجاد و رشد خود نقائصی هم دارند و اشتباهاتی هم می‌كنند، برای بهائیان قابل اغماض است. البته همواره امكان ارائهٔ پیشنهاد، انتقاد، استیناف و مانند این ها وجود دارد تا عملكرد محافل به بهترین نحو ممكن انجام شود؛ اما در نهایت، افراد موظفنداز تصمیمات محافل ولو اشتباه باشد، اطاعت كنند؛ زیرا حفظ وحدت جامعه برای بهائیان بیشترین اهمیت را دارد و معتقدند كه اشتباه بهتر از اختلاف است.
نظم اداری بهائی همانطور كه اشاره شد پویا و رو به تكامل ا ست؛ یعنی شكل آن به تدریج ممكن است مطابق با نیازهای جامعهٔ بشری تغییر كند. اما اصول اساسی آن در آثار هیاكل مقدسهٔ دیانت بهائی وضع شده است و این در تاریخ ادیان بی‌سابقه است؛ یعنی برای اولین بار است كه خود مظهر ظهور الهی مسألهٔ ادارهٔ جامعهٔ پیروان خود را به صراحت و بدون اینكه جای هیچ شك و شبهه‌ای باقی باشد، روشن كرده است و به همین دلیل است كه جامعهٔ بهائی از تفرقه و انشعاب در امان بوده و خواهد بود و این لازمهٔ دیانتی است كه خداوند با هدف وحدت عالم انسانی در دورهٔ بلوغ عالم انسانی، ظاهر فرموده است.
منبع: سایت نقطه نظر