زنان در طول تاریخ پر کشمکش بشر همواره از جنگ زیان دیده اند و همیشه از دل و جان با خونریزی و آدمکشی سر مخالفت داشته اند اما چون زمام امور در دست مردان بوده، آتش جنگ تا کنون فرو کش نکرده است.
در مارس 1915 در حالی که جنگ جهانی اول ماه ها پیش مشتعل شده بود، زنان سوسیالیست در برلن گردهم آمدند تا چنانکه کلارا زتکین Zetkin گفت برای صلح مبارزه کنند. در همان سال به دعوت جین آدامز J. Addams و دوستانش (جین آدامز جایزۀ صلح نوبل را در سال 1931 به دست آورد) جمعی از زنان در لاهه مجتمع شدند (هزار زن از 12 کشور) تا صلح و بی طرفی را ترویج کنند. از نتایج این کنگره تشکسل کمیتۀ بین المللی زنان برای صلح پایدار بود.
در امریکا جین آدامز، ریاست حزب صلح زنان را عهده دار شد بعداً اول زنی که به نمایندگی مجلس آمریکا انتخاب شده یعنی جانت رانکین رأی مخالف به ورود امریکا در جنگ جهانی می دهد. کمیتۀ نامبرده، در سال 1919 تغییر نام می دهد و به اسم “اتحادیّه بین المللی زنان برای صلح و آزادی” شناخته می شود، سازمانی که هنوز وجود دارد و در پشتیبانی از صلح، فعال است.
ناگفته نگذاریم که در قرن نوزدهم نیز نویسندۀ نام آور برتا فن ساتنر B. von Suthner به مخالفت با جنگ، کتاب رُمانی نوشته بود که پرآوازه شد. عنوان آن ” سلاح ها را زمین باید نهاد” یا ” مرگ اسلحه” (1889) می باشد. زنان دیگری نیز بودند که در آثار خود نژادپرستی و استثمار نژادهای دیر را محکوم کردند که نمونۀ آنها مولف ” کلبۀ عمو تُم” خانم هریت بیچر استو (1811-1896) بود.
بعدها زنانی چون الئانور روزولت در شکل دادن به اعلامیّه حقوق بشر، نقشی ستودنی ایفا کردند (الئانور روزولت رئیس کمیسیون حقوق بشر در سازمان ملل متحد جدید التأسیس بود. اعلامیه مذکور در 10 دسامبر سال 1948 در پاریس به تصویب رسید و همه حاضران کنفرانس به احترام او برخاستند و کف زدند.). خانم روزولت در زمان جان اف. کندی هم ریاست کمیسیون پایگاه زن را در امریکا احراز کرد (1961) و در آنجا مثل همیشه فعالیتی قابل تحسین انجام داد.
کوشش های زنان برای تحکیم صلح و آشتی بین المللی از حدود اواخر قرن نوزدهم آغاز شد و در نیمۀ قرن بیستم قوّت بسیار گرفت از این رو جای حیرت نیست که تا کنون علاوه بر جوائز ادبی و علمی نوبل، چندین بار جایزء صلح این موسسه پُر اعتبار نصیب زنان گردیده است.
خانم برتا فن سانتر اطریشی که در سال 1901 جایزۀ صلح نوبل را گرفت تا نزدیک به مرگ خود (1914) مشغول تمهید مقدّمات تشکیل یک کنگرۀ صلح در وین بود.
جین آدامز که ذکرش رفت در سال 1931 همان جایزه را به دست آورد. وی در سال 1930 اعلامیه ای به دولتمردان همه جهان از جانب زنان به دفاع از صلح می فرستد.
در سال 1976 جایزه صلح نوبل به دو زن ایرلندی بتی ویلیامز و مِرید کوریگان داده می شود که تا سی هزار زن کاتولیک و پروتستان را برای راه پیمایی صلح جویانه به حرکت می آوردند.
مادر ترزا کسی است که سیصد و هفتاد مرکز را برای پذیرفتن فقیران و افراد در شُرُف مرگ تأسیس کرده است و جایزۀ صلح نوبل در سال 1979 به او تعلق گرفت.
اَلوا میردال در 1982 جایزه صلح نوبل را احراز می کند. وی در سالهای 1966 تا 1973 وزیر خلع سلاح در دولت سوئد بود و برای کمک به کشورهای جهان سوم اقدامات فراوان نمود و یک چند نیز در سازمان ملل متحد ریاست کمیسیون خلع سلاح را عهده دار شد.
دیگر از برندگان جایزۀ صلح نوبل در میان زنان، امیلی گرین بالچ Balch امریکایی در سال 1946 و اونگ سان سو کی Kyi از میانمار در سال 1991 و ریگو برتا مانشو Menchu از گواتمالا در سال 1992 بوده اند . (1)
[ – جودى ويليامز، استاد دانشگاه و از فعالان بين المللى براى ممنوعيت استفاده از مين، برندۀ نوبل در سال ۱۹۹۷ شد.
- دکتر شيرين عبادى، وكيل ايرانى حقوق بشر نیز برندۀ نوبل صلح در سال ۲۰۰۳ گردید.
- وانگارى موتا ماآتاى، استاد دانشگاه و فعال كنيائى محافظت از محيط زيست، در سال 2004 برندۀ جایزه صلح نوبل گردید.]
بسیاری از خانم ها با قلم خود به طرفداری از صلح و بیان کردن ریشه های جنگ اهتمام کردند. مثلاً خانم ورا بریتین V. Brittain که رُمانش به نام ” وصیّت نامۀ جوانی” نقدی بی پروا از جنگ اول جهانی است. بعد از جنگ همه عمر او صرف مبارزه برای صلح و مقابله با خشونت می شود.
طلوعی دیگر(Tlgrm.in/tolouidigar)