نیویورک ۲۰ اوت ۲۰۲۱ – کمپینی که خواستار پایان دادن حکومت ایران به چهل سال نفرتپراکنی حکومتی علیه بهائیان این کشور بود بیش از ۸۸ میلیون نفر مخاطب پیدا کرد و در سراسر دنیا به ترند تبدیل شد. دفتر جامعۀ جهانی بهائی (BIC) از بیش از ۴۲ هزار مطلب منتشرشده در ارتباط با این کمپین در توییتر، اینستاگرام و سایر شبکههای اجتماعی خبر داده که نشاندهندۀ موجی بیسابقه از حمایت است.
در کمپین اخیر جامعۀ جهانی بهائی، هشتگ انگلیسی #StopHatePropaganda اتحادی جهانی متشکل از مقامات دولتی، رهبران اندیشه، سازمانهای جامعۀ مدنی، فعالان حقوق بشر، چهرههای شناختهشده، رهبران دینی و افراد تأثیرگذار از جمله بسیاری از ایرانیان برجسته، حمایت بیسابقۀ خود را از جامعۀ بهائی ایران که مدتهاست تحت سرکوب قرار دارد اعلام کردند.
یکی از ویژگیهای متمایز این کمپین حمایت فزایندۀ ایرانیان داخل و خارج از کشور از حقوق هموطنان بهائی خود بود. هشتگ فارسی کمپین، #ایران_بدون_نفرت، مورد استفادۀ مدافعان حقوق بشر و فعالان ایرانی قرار گرفت که برای داشتن جامعهای متنوع و شمولپذیر برای تمامی اقلیتهای تحت ستم ایران قوای خود را بسیج کرده بودند. این هشتگ به سرعت در شبکههای اجتماعی فارسی زبان محبوبیت پیدا کرد و به نمادی برای اتحاد ایران تبدیل شد.
فعالان و چهرههای رسانهای ایرانی در فضای آنلاین به اطلاعرسانی در مورد این کمپین برای فارسیزبانان پرداختند. از جمله نرگس محمدی فعال برجستۀ حقوق بشر ساکن ایران که در مورد کمپین و هشتگ آن در صفحۀ اینستاگرام خود مطلبی منتشر کرد. برخی حامیان این کمپین در میان فعالان ایرانی خارج از کشور عبارت بودند از: اساتید دانشگاه عباس میلانی، تورج اتابکی و عمار ملکی، مهناز افشار بازیگر، سینا ولیالله مجری تلویزیون و فعالان حقوق بشر مسیح علینژاد، لادن برومند و آزاده پورزند.
عباس میلانی، پروفسور تاریخ دانشگاه استنفورد، از این نکته استقبال کرد که این کمپین به شکسته شدن «دیوار وحشتناک سکوت» در مورد بیعدالتیهای تاریخی و خشونت علیه بهائیان ایران کمک کرده است.
گلناز اسفندیاری، خبرنگار، در توییتر این هشتگ را «مهم» خواند و اضافه کرد: «ایرانیان از این هشتگ برای انتقاد از پروپاگاندای (جمهوری) اسلامی علیه پیروان آئین بهائی که با سرکوب حکومتی مواجه هستند استفاده میکنند.»
بانی دوگال، نمایندۀ ارشد جامعهٔ جهانی بهائی در سازمان ملل متحد میگوید: «تبدیل شدن هشتگ #ایران_بدون_نفرت به نمادی از وحدت میان همۀ ایرانیان ما را بسیار تحت تأثیر قرار داد. بهائیان در ایران و در سراسر جهان همیشه آرزوی بهترینها را برای ایران در قلب داشتهاند. حکومت ایران باید بپذیرد که دوران کاشتن بذر اختلاف و تهمت و افترا علیه اقلیتهای دینی به سر آمده است.»
هشتگ StopHatePropaganda همچنین در سایر کشورها مورد حمایت وسیع قرار گرفت. بازیگران و کمدینهای مشهور رین ویلسون (Rainn Wilson)، جاستین بالدونی (Justin Baldoni)، ماز جبرانی (Maz jobrani) و مکس امینی (Max Amini) در ایالات متحدۀ آمریکا، ستارۀ فوتبال بریتانیا گری لینکر (Gary Lineker) به علاوه بازیگران و کمدینها دیوید بادیل (David Baddiel)، راب برایدون (Rob Brydon)، دیوید والیامز (David Walliams)، شاپی خرسندی (Shapi Khorsandi)، جینی گادلی (Janey Godley)، بازیکن سابق فوتبال استرالیا کرگ فاستر (Craig Foster)، هنرمند استرالیایی موسیقی هیپهاپ مایا ژوپیتر (Maya Jupiter)، نمایندگان مجلس استرالیا از جمله سناتور جنت رایس (Janet Rice)، نمایندۀ مجلس کوین اندروز (Kevin Andrews)، شهردار دوبو، استفن لارنس (Stephen Lawrence)، نمایندگان مجلس بریتانیا جس فیلیپز (Jess Philips) و الستر کارمایکل (Alistair Carmichael)، نمایندگان مجلس کانادا جودی اسگرو (Judy Sgro)، کری دیوت (Kerry Diotte) و کتی واگانتال (Cathay Wagantall) و صدها رهبر جامعۀ مدنی و چهرههای برجستۀ دیگر از جمله افرادی بودند که در این کمپین در شبکههای اجتماعی فعالیت داشتند.
پن بجلی (Penn Badgley)، بازیگر آمریکایی در توییتر خود نوشت: «تفکر پشت پروپاگاندا انسانیتزدایی از بهائیان است… تا حکومت ایران بتواند هر چه خواست با آنها بکند.»
بسیاری از افراد، مجموعه ویدئوهایی را ریتوییت کردند که توسط امید جلیلی، کمدین و بازیگر ایرانی-بریتانیایی منتشر شده بود. او در این ویدئوها دربارۀ تجربۀ رانده شدن توسط دوستانش در دهۀ ۱۹۸۰ به دلیل اعتقاد به آئین بهائی صحبت کرده بود.
اروین کوتلر (Irwin Cotler)، وزیر پیشین قوۀ قضائیه و دادستان کل کانادا، احمد شهید، گزارشگر ویژۀ سازمان ملل متحد در زمینۀ آزادی دین و عقیده و برندون سیلور (Brandon Silver)، مدیر بخش «سیاستگزاریها و پروژهها» در مرکز رائول والنبرگ (Raoul Wallenberg Centre) در مقالهای در نشریۀ نیوزویک از «نظام آپارتایدگونۀ حبسهای ناعادلانه و توقیف املاک بهائیان ایران» انتقاد کردند و نوشتند: «نفرت شیرازۀ اجتماع را سست میکند و بحران و تنش را سرعت میبخشد، فرآیندی که طبیعتاً به خشونت جمعی منجر میشود.»
سناتور بن کاردین (Ben Cardin) گفت: «افزایش اخیر پروپاگاندای نفرت که از پایگاههای رسانهای حکومت علیه جامعۀ بهائی ایران منتشر میشود بسیار نگرانکننده است.» او اضافه کرد که مجلس سنای آمریکا قطعنامهای را به تصویب رسانده که «سرکوب اقلیت بهائی توسط حکومت ایران» را محکوم میکند.
کرنلیا ارنست (Cornelia Ernst)، از اعضای پارلمان اروپا که ریاست هیئت روابط با ایران را بر عهده دارد اظهار داشت که بهائیان ایران «در تمامی جنبههای زندگیشان… از گهواره تا گور تحت آزار و ستم قرار دارند.»
در هند، دکتر دیواکاران پادمه کومار (Dr Divakaran Padme Kumar)، سرهنگ و افسر درجهدار ارتش گفت که کشورش میزبان «بزرگترین جمعیت بهائیان دنیاست» و او «از مقامات و مردم ایران تقاضای عاجل دارد… تا نفرت و دروغپراکنی علیه جامعۀ بهائی این کشور را متوقف کنند.»
اریکا کوکای (Erika Kokay)، عضو پارلمان برزیل، در توییتر خود نوشت که حکومت ایران «باید» حقوق بشر را «تضمین نماید.» او اضافه کرد: «جنایت علیه بشریت با کلمات آغاز میشود و ما نباید اجازه دهیم که تاریخ برای بهائیان تکرار شود.»
جامعۀ جهانی بهائی پس از مشاهدۀ افزایش مقیاس و پیچیدگی پروپاگاندای ضد بهائی در ایران کمپین #StopHatePropaganda را اخیراً راهاندازی کرد. دیان علائی نمایندۀ جامعهٔ جهانی بهائی در سازمان ملل متحد در ژنو در زمان راهاندازی این کمپین گفت: «تاریخ آکنده از قربانیان جرائم فجیعی است که نفرتپراکنی آنها را دامن زده است… افزایش نفرتپراکنی و دروغپراکنی فزاینده علیه بهائیان میتواند افزایش شدید سرکوب آنها را در پی داشته باشد.»
نمونههای رسمی و نیمه رسمی از نفرتپراکنیها شبکۀ وسیعی از صدها وبسایت، صفحات اینستاگرام، کانالهای تلگرام و اتاقهای کلابهاوس را در بر میگیرد که محتواهایی همچون «بهائیت نجس و دشمن دین و ایمان شماست»، «ارتباط برقرار کردن با بهائیان ممنوع است»، «خرید از مغازۀ یک بهائی حرام است» و «حقوق بشر مدرن دروغی بزرگ است» را منتشر میکنند. میلیونها ایرانی در معرض چنین پروپاگانداهایی قرار دارند که شامل تصاویر ساختگی و منزجرکننده از آئین بهائی و بنیانگزارانش نیز هست.
خانم دوگال میگوید: «ما از همبستگی فوقالعادۀ جهان با بهائیان ایران صمیمانه قدردانی میکنیم. این فعالان و شخصیتهای برجسته با حمایت از این کمپین یکصدا اعلام کردهاند که حکومت ایران باید نفرتپراکنی علیه بهائیان و همۀ اقلیتهای آن کشور را متوقف و حقوق تمامی شهروندانش را رعایت کند.»
جامعۀ بینالمللی هشدار میدهد که نفرتپراکنی منجر به خشونت میشود
در استرالیا، سناتور جنت رایس، سخنگوی امور خارجۀ حزب سبز با انتشار یک بیانیۀ ویدئویی در یوتیوب گفت: «بهائیان ایران بخشی از بشریت مشترک ما هستند… مقامات ایرانی با اطلاعات نادرست و پروپاگاندای نفرت، بهائیان را تنها به دلیل اعتقاداتشان مورد حمله و حبس قرار میدهند.»
کوین اندروز نمایندۀ پارلمان استرالیا و شهردار دوبو استفن لارنس نیز بیانیههایی در یوتیوب منتشر کردند. تعدادی از رهبران جامعه و مقامات پیشین، استاد دانشگاه ملبورن و زندانی سابق حکومت ایران دکتر کایلی مور گیلبرت (Dr Kylie Moore-Gilbert)، وکیل جولیان برنساید (Julian Burnside) و هنرمند مایا ژوپیتر به کمپین ملحق شدند.
در برزیل، نمایندگان پارلمان فری آناستاسیو (Frei Anastacio) و اریکا کوکای و همچنین ماریو دو روساریو (Mario do Roasario) وزیر پیشین حقوق بشر این کشور و شورای ملی کلیساهای مسیحی (National Council of Christian Churches) در توییتر بیانیههایی در حمایت از این کمپین منتشر کردند. بازیگر و خوانندۀ محبوب امانوئله آرائوژ (Emanuelle Araujo) نیز در این کمپین مشارکت کرد.
در کانادا نمایندگان پارلمان جودی اسگرو، کری دیوت و کتی واگانتال بیانیههایی صادر کردند. مرکز حقوق بشر رائول والنبرگ با جمعیت «نمایندگان پارلمان برای اقدام جهانی» (Parliamentarians for Global Action) و مؤسسۀ بینالمللی آزادی دینی (International Institute for Religious Freedom) بیانیۀ خود را صادر کردند. معاون دادستان کل سابق اونتاریو، دکتر مارک فریمن (Dr Mark Freimann) گفت که پروپاگاندا «افرادی را که هدف حمله قرار میگیرند انسانزدایی کرده، آنها را اهریمنی جلوه میدهد و قربانیان خود را هدف تبعیض، سوءاستفاده و در نهایت خشونت قرار میدهد.» آکاش مهاراج، سفیر کل «سازمان جهانی نمایندگان پارلمان علیه فساد» (Global Organization of Parliamentarians Against Corruption) از جامعۀ بینالمللی خواست تا «حکومت ایران را پاسخگو بدانند در غیر این صورت در فجایعی که این رژیم علیه شهروندان خود اعمال میکند شریک هستند.»
نمایندۀ پیشین پارلمان کانادا، اروین کوتلر در مقالهای برای نشریۀ نیوزویک (Newsweek) به همراه احمد شهید گزارشگر ویژۀ سازمان ملل متحد در زمینۀ آزادی دین یا عقیده و وکیل حقوق بشر، برندون سیلور خواستار اعمال تحریمهای بیشتر علیه ناقضان حقوق بشر و مقاماتی شدند که به ترویج نفرتپراکنی میپردازند.
نمایندگان پارلمان اروپا، کرنلیا ارنست و اوین اینچر (Evin Incir) هر دو دربارۀ این کمپین صحبت کردند. ارنست که رئیس هیئت روابط با ایران است بعد از وبیناری گفت که بهائیان ایران «از گهواره تا گور… در تمامی جنبههای زندگیشان تحت آزار و اذیت هستند.» یوئل فیس (Joelle Fiss)، یکی از اعضای پنل کارشناسان سازمان او.اس.سی.ای (OSCE) در زمینۀ آزادی دین یا عقیده نیز در توییتر و یوتیوب بیانیهای منتشر کرد.
نمایندگان پارلمان آلمان هریبرت هیرته (Heribert Hirte) و کای گیهرینگ (Kai Gehring) و «کمیسیونر سیاستگزاریهای حقوق بشر و کمکهای بشردوستانه» (Commissioner for Human Rights Policy and Humanitarian Assistance)، بربل کوفلر (Bärbel Kofler)، بیانیههایی در حمایت از این کمپین صادر کردند. تعدادی از خبرنگاران و گزارشی در دویچهوله نیز بر پوشش خبری این کمپین افزود.
در ایرلند سناتور دیوید نوریس (David Norris) با ذکر این مطلب که «اجازه ندهید تاریخ خودش را تکرار کند… پروپاگاندای نفرت علیه بهائیان ایران را متوقف کنید» به این کمپین ملحق شد. لوک اسلات (Luke Slott)، موسیقیدان محبوب نیز یکی از ترانههایش با عنوان «صدهزار پرده» را که به یاد بهائیان ایران نوشته شده در یوتیوب منتشر کرد.
در هند، چهرههای عمومی و سازمانهای جامعۀ مدنی به این کمپین ملحق شدند. عرفان اینجینر (Irfan Engineer)، رئیس «مرکز مطالعات اجتماع و سکولاریسم» (Centre for Study of Society and Secularism) گفت که حکومت ایران باید «پروپاگاندای نفرت را متوقف کند» و اضافه کرد: «اجازه دهیم به یکدیگر محبت کنیم و نفرت و دروغپراکنی را به فراموشی بسپاریم.» سرهنگ دکتر دیواکاران پادمه کومار، افسر درجهدار پیشین ارتش گفت که کشورش میزبان «بزرگترین جمعیت بهائیان دنیاست» و او «از مقامات و مردم ایران تقاضای عاجل دارد… تا نفرت و دروغپراکنی علیه جامعۀ بهائی این کشور را متوقف کنند.» مقامات خانۀ تبت (Tibet House) و مؤسسۀ مطالعات صلح و دوستی (Institute for Harmony and Peace) نیز به موج این کمپین در شبکههای اجتماعی پیوستند.
مقالات خبری در هند نیز کمپین #StopHatePropaganda و افزایش نفرتپراکنیها علیه بهائیان ایران را پوشش دادند از جمله انتشار مطالبی در استار نیوز ایجنسی (Star News Agency)، آتلوک ایندیا (Outlook India)، دودیسکورس (Devdiscourse)، کلیک تیوی (ClickTV) و دی ایژا لایو (The Asia Live).
گیلبرت پرگنو (Gilbert Pregno) از لوکزامبورگ، رئیس کمیسیون مشاوره دربارۀ حقوق بشر و روانشناس برجسته، ویدئویی از خود منتشر کرد که در آن «پروپاگاندای نفرت» علیه بهائیان ایران را محکوم کرده و میگوید: «این تبعیض میتواند به جنایت علیه بشریت تبدیل شود.»
کریس وان دام (Chris van Dam)، یکی از نمایندگان پیشین پارلمان در هلند و نمایندۀ پیشین هلند در پارلمان اروپا، دنیس دی یونگ (Dennis de Jong) و هنرمند محبوب یاشنی میترا (Jashni Mitra) نیز به این کمپین پیوستند.
در نروژ سفیر جوانان سازمان «استپ هاتپرات» (Stopp Hatprat) (سازمانی علیه نفرتپراکنی)، مارته کریستوفرسن (Marte Kristoffersen)، نیز به این کمپین پیوست.
در اسپانیا، سناتور پیشین، آسونسیون سانچز زی (Asuncion Sanchez Z.) و شهردار لیریا-والنسیا، دون مانوئل سیرورا سالوادور (Don Manuel Cirvera Salvador) و شورای شهر بارسلون (Barcelona City Council) به این کمپین پیوستند. چندین مقاله نیز در نشریاتی از جمله ال کورئو گالئو (El Correo Gallego) و ال امپارسیال (El Imparcial) به همراه ویدئویی از استنان ایبارا (Estenan Ibarra) رئیس «جنبش ضد عدم شکیبایی» (Movimiento Contra la Intolerancia) منتشر شد
در سوئد، نمایندۀ پارلمان آندرش اوستربرگ (Anders Osterberg) (مطلب اول و مطلب دوم) و نمایندۀ ایرانیتبار پارلمان آزاده رجحان (Azadeh Rojhan) (مطلب اول و مطلب دوم)، خبرنگار و نویسنده تاریا سالمی-یاکوبسون (Tarja Salmi-Jacobson) و برندۀ جایزۀ نوبل تورستن ان.ویسل (Torsten N. Wiesel) همگی از کمپین حمایت کردند. آقای اوستربرگ همچنین سؤال مکتوبی را در این زمینه به وزیر امور خارجۀ سوئد فرستاد.
در بریتانیا، اعضای پارلمان جس فیلیپس و الستر کارمایکل، دادستان کل پیشین نظیر افصل (Nazir Afsal) و یکی از بنیانگزاران پیشین «ائتلاف برای پاسخگویی به نسلکشی» (Coalition for Genocide Response)، دکتر اولینا یو اوچاب (Dr Ewelina U. Ochab)، شبکۀ تلویزیونی ایران اینترنشنال، کیهان لندن و چندین نویسنده و مجری تلویزیون، کمدین و بازیگر راب برایدون (Rob Brydon)، دیوید والیامز، دیوید بادیل و سانجیو باهاسکر (Sanjeev Bhasker) نیز همگی بیانیههایی صادر کردند یا مطالب کمپین را ریتوییت کردند.
در ایالات متحدۀ آمریکا، سناتور بن کاردین، نمایندگان ملی و ایالتی، تد دویچ (Ted Deutch)، جان شاکوسکی (Jan Schakowsky)، آنا وی اسکامانی (Anna V. Eskamani)، کمیسیون ایالات متحده در زمینۀ آزادی دینی بینالمللی ( مطلب اول و مطلب دوم)، کریستینا آریاگا (Kristina Arriaga)، بازیگران پن بجلی، رین ویلسون، جاستین بالدونی، پیج کندی (Page Kennedy) و کمدینها ماز جبرانی و مکس امینی حمایت خود را از قطعنامهها نشان دادند، بیانیههای رسمی صادر کردند، در شبکههای اجتماعی مطالبی منتشر نمودند و به شکلهای دیگری پیامهای حمایتگرانه را به اشتراک گذاشتند.
معاون ارشد امور بینالملل سازمان «لیگ ضد-توهین» (Anti-Defamation League)، دکتر شارون نازاریان (Dr Sharon Nazarian) گفت که این سازمان «به شدت از گزارشها در مورد افزایش پروپاگاندای ضد بهائی در رسانههای حکومتی ایران احساس نگرانی میکند. چنین نفرتپراکنیهای فجیعی خطرناک هستند و باید به آنها توجه شود و جامعۀ بینالمللی باید با آنها مقابله کند.»
در رسانههای اجتماعی فارسی نیز روزنامهنگاران و فعالان اجتماعی و حقوق بشر از جمله مهدیه گلرو، سیاوش اردلان، سعید دهقان، حسین احمدی نیاز، آرش عزیزی، کیوان حسینی، پیمان عارف، ضیا نبوی، بیژن خواجهپور، سپیده پورآقایی، محمد کریم آسایش و گلناز اسفندیاری از این کمپین حمایت کردند.
اطلاعات بیشتر:
بهائیان بزرگترین اقلیت دینی غیرمسلمان در ایران هستند و از زمان انقلاب اسلامی تا کنون به طور سیستماتیک مورد آزار و سرکوب حکومت بودهاند. بیش از ۲۰۰ بهائی در دهۀ ۱۹۸۰ اعدام شدند و امروز از تحصیل در دانشگاهها و کار در مشاغل دولتی محروم هستند، امرار معاششان اغلب با مشکل رو به رو میشود، گورستانهایشان تخریب میگردد و در رسانههای حکومتی و نیمه-رسمی، از منابر و در مدارس و سایر مؤسسات آموزشی مورد توهین و هتک حرمت قرار میگیرند.
در ماههای گذشته وضعیت وخیمتر شده است: دهها ملک بهائی توقیف شده و اسناد حکومتی که جامعهٔ بهائی را هدف قرار میدهند افشا شده است. وضعیت بهائیان در ایران به طور مفصل توسط سازمان ملل متحد و سایر نهادها گزارش شده است.
آزار و سرکوب بهائیان در ایران به طور گسترده در وبسایت خانۀ اسناد بهائیستیزی در ایران مستند شده است.
کارزار «ایران بدون نفرت» چرا و چگونه تشکیل شد؟
کمپین «ایران بدون نفرت» برای توجه به تبعیض علیه جامعه بهایی و کمک به کاهش آن در ایران در شبکههای اجتماعی فارسی و انگلیسی به راه افتاده است. طوفان توییتری «ایران بدون نفرت» که به ابتکار این کمپین برنامهریزی شد، توانست چهرههای تاثیرگذار فرهنگی، هنری، اجتماعی و سیاسی را در سراسر جهان با خود همراه کند.
چگونه این کمپین میتواند به کاهش نفرتپراکنی علیه اقلیتهای دینی در ایران کمک کند؟ «ایرانوایر» با دستاندرکاران کارزار ایران بدون نفرت و جمعی از کسانی که در آن شرکت کردهاند، گفتوگو کرده است.
آزار سیستماتیک و نفرتپراکنی علیه بهاییان اتفاقی نیست که تازگی داشته باشد. مصادره اموال، بازداشت غیرقانونی، حکمهای زندانی طولانیمدت و نداشتن اجازه کار یا تحصیل، بخشی از برخوردهای قهری حکومت ایران علیه بهاییان است که معمولا در رسانهها درباره آنها میخوانیم.
ماجرا اما فقط این نیست. نفرتپراکنی علیه آنها در سطح جامعه نیز جریان دارد؛ افراد عادی در مناصب شغلی و جایگاههای اجتماعی مختلف از سر ناآگاهی و تعصب گاهی ایشان را تمسخر میکنند. این تبعیض کمتر در رسانهها و فضای عمومی به چشم میاید.
کمپین ایران بدون نفرت در شبکههای اجتماعی، برنامهای بود که در مرداد ۱۴۰۰ به ابتکار انجمن جامعه بهایی (دفتر جامعه بهایی در سازمان ملل متحد) راهاندازی شد. هدف نهایی آن، اینطور که «سیمین فهندژ»، سخنگوی این انجمن میگوید، «رسیدن به روزی است که در آن، هیچکس به خاطر عقیده یا به هر دلیل دیگری از طرف دولت یا شخصی در ایران مورد تبعیض قرار نگیرد.»
این کمپین در فضای شبکههای اجتماعی شکل گرفت و مردم عادی، کارشناسان، سیاستمداران و چهرههای اجتماعی با سلیقههای گوناگون در آن شرکت کردند.
همدلی و مشارکت غیربهاییان
«نرگس محمدی»، فعال سیاسی ساکن ایران، «مهناز افشار»، بازیگر، «ماز جبرانی» و «سینا ولیالله»، مجری و هنرمند، «عباس میلانی»، تاریخدان و… بخشی از چهرههایی بودند که در این کمپین شرکت کرده و به سرکوب بهاییان در ایران معترض شدند.
سیمین فهندژ میگوید، این کمپین به زبان انگلیسی و با هشتگ «#StopHatePropaganda» نیز دنبال شد و افرادی از ملیتهای مختلف در آن شرکت کردند.
استرالیا، بلژیک، برزیل، کانادا، آلمان، اتریش، ایرلند، هند، لوکزامبورگ، هلند نروژ، اسپانیا، سوئد، انگلیس و آمریکا جزو کشورهای شرکتکننده در این برنامه بودند. اینگونه که فهندژ میگوید، در مجموع بیش از ۵ هزار بیانیه رسمی از چهرههای شناخته شده یا افراد رسمی به این کمپین ارسال شد. در مجموع، ریتوییتها بیش از ۸۸ میلیون بار بازنشر شده بود.
در کمپین ایران بدون نفرت، به جز بهاییهایی که خاطرات خود را از تبعیضها نقل کردهاند یا فعالان اجتماعی و چهرههای سیاسی، پستهایی به چشم میخورند که از طرف مردم عادی و غیرسیاسی نوشته یا امضا شدهاند.
سیمین فهندژ دراینباره میگوید: «سالهاست مقالههای متعددی در رسانههای معتبر بینالمللی مثل نیویورک تایمز، رویترز و مجله تایم منتشر شده و وضعیت پیروان دیانت بهایی در ایران را روایت کرده است. این مقالات باعث آشنایی بیشتر مردم جهان با این آزارها و تبعیضها شده است.»
«رویا برومند»، فعال حقوق بشر و یکی از بنیانگذاران بنیاد عبدالرحمن برومند در همین رابطه به «ایرانوایر» میگوید: «حکومت ایران همیشه علیه بهاییان جنگ تبلیغاتی به راه میانداخت، اما کمتر جواب میگرفت. در بیست سی سال اخیر اما شرایط تغییر کرده و بهاییان فعالتر شدهاند. مصاحبه میکنند، احکام دادگاه را به چند زبان منتشر میکنند و کتاب مینویسند. همه اینها، حکومت ایران را نگران میکند.»
تغییر روش حکومت ایران در برخورد با بهاییان
آزار سیستماتیک بهاییان در ایران، پس از انقلاب ایران اوج گرفته و در قالبهای مختلفی از جمله منع حق تحصیل، مصادره، برخورد قضایی یا حتی تخریب آرامگاه وجود داشته است. در حدود یک سال گذشته اما آنطور که سیمین فهندژ میگوید، این آزارها به فضای مجازی هم کشیده شده و در قالب قلدری مجازی (سایبربولی) در شبکههای اجتماعی، ایجاد بحثهای تفرقهافکن در کلابهاوس و… دیده میشود.
رویا برومند، فعال حقوق بشر نیز در همین رابطه میگوید: «لحن قاضی دادگاه «ایول» در مصادره خانههای بهاییان نیز نسبت به احکام قضایی معمول متفاوت است و حالتی خشمگین دارد.»
او نگرانی حکومت ایران در این باره را طبیعی میداند و میگوید: «حکومت هر وقت بیثباتی و نگرانی داشته باشد، اقلیتها را سرکوب میکند؛ چون نوعی اعمال فشار است که بهای سیاسی کمتری برایش دارد. در مورد بهاییان اما برخلاف سرکوب عادی، مثل رفتاری که در مورد مسیحیان و نوکیشها رخ میدهد؛ در مورد بهاییان، حکومت به دنبال دست به سر کردن یک رقیب مذهبی نیز هست. در عین حال، بهاییان شناختهشدهتر و فعالتر از دیگران هستند و همین، حکومت را وادار میکند از روشهای متنوع و بیشتری برای سرکوب استفاده کند.»
عباس میلانی، مورخ و ایرانشناس که در کمپین ایران بدون نفرت شرکت کرده، درباره خشونت علیه بهاییان در ایران میگوید: «در طول صد و اندی سال گذشته، سه نوع نفرت یا خشونت علیه بهاییان روا داشته شده است. نوعی از خشونت جسمی و قانونی است که شامل به رسمیت شناخته نشدن بهاییت به عنوان یک دین، نجس شمرده شدن بهاییان از طرف کسانی مثل خامنهای است. نوع دوم، خشونت کلامی است که از سوی افرادی با تفکرهای قشری صورت میگیرد. آنها در مورد بهاییان تئوری توطئه مطرح میکنند و نگاهی افراطی به کسانی دارند که مثل خودشان فکر نمیکنند.»
میلانی معتقد است، خشونت بزرگ سوم که علیه بهاییان روا داشته میشود، سکوتی است که در برابر این «بیعدالتی تاریخی» وجود دارد. او البته خوشبین است که در چند سال اخیر این «دیوار وحشتناک سکوت» در حال شکسته شدن است.
او شکسته شدن این سکوت را نشانهای مثبت میداند که اگر در گذشته رخ داده بود، میتوانست تغییراتی را رقم بزند: «اگر خشونت سکوت نبود و برخی روشنفکران ما این اشتباهات را در قالب کنایه، جوک یا حرفهای جدی تکرار نمیکردند، امکان اینکه بتوان در کانون این خشونت رخنه کرد و آن را تغییر داد، بیشتر میشد.»
امیدواری به آینده
حکومت جمهوری اسلامی سالهاست علیه بهاییان به صورت سیستماتیک تبعیض روا میدارد. به جز ایران، حوثیها در یمن نیز بهاییان ساکن این کشور را چند سالی است مورد آزار قرار میدهند؛ رفتاری که سیمین فهندژ میگوید، به تحریک حکومت ایران انجام میشود.
آیا با توجه به گستردگی این رفتارهای خشونتآمیز میتوان امیدوار بود که کارزارهایی مثل «ایران بدون نفرت» نتیجه مثبتی داشته باشند؟
عباس میلانی، مورخ و ایرانشناس که خود نیز در این کمپین شرکت کرده، به ایرانوایر میگوید، باید مثبت فکر کرد. او برای تایید پیشبینی خود از تاریخ شاهد مثال میآورد: «در طول تاریخ همیشه نظرهای مخالف وجود داشته است. اگر کتابهای دوران شکسپیر را بخوانید، میبینید که کاتولیکها علیه پروتستانها، این دو گروه علیه یهودیان و همه آنها علیه مسلمانها مخالفتهای جدی داشتند. لوتر که منادی اصلاح دین بود، اسلام را برابر با شیطان برمیشمرد و عکس پیامبر اسلام را در کنار شیطان قرار میداد. در ایران نیز آیتالله منتظری از دل سنتی بیرون آمد که سرچشمه عناد با بهاییت در آن وجود داشت.»
به گفته میلانی اما همه اینها تغییر کردند: «در ایران، آیتالله منتظری در نتیجه شرف انسانی، واقعبینی و عدالتخواهی که در وجودش بود، نظرش را تغییر داد. در طول تاریخ نیز برخی از خشنترین مراکز قدرت در مقابل خرد، استدلال و واقعیت، تغییر شکل میدهند.»
او تاکید میکند: «میرود میخ آهنین در سنگ؛ به شرط آنکه ما علیه خشونت سکوت نکنیم.»
https://iranwire.com/fa/special-features/51762
وبسایت راستی (https://t.me/raasti_site)