بیت العدل اعظم، شورای بینالمللی دیانت بهائی است. حضرت بهاءالله تشکیل این موسسه را در کتاب اقدس، که حاوی برخی از مهمترین اصول، احکام و تعالیم دیانت بهائی است، تعیین نمودهاند.
بیت العدل اعظم موسسهای بیمانند درتاریخ است. در ادیان قبل هرگز سابقه نداشته است که مظهر ظهور الهی (پیامآور الهی) موسسهای را تعیین نماید که وظیفهاش حفظ یکپارچگی و انعطافپذيری دین، تضمین وحدت و هدایت فعالیتهای پیروان و بهبود و پيشرفت اجتماع بشری باشد. حضرت بهاءالله به بیت العدل اعظم مقام مرجعیت الهی و اختیار وِیژهای موهبت نمودهاند تا این موسسه بتواند تأثیری مثبت بر سعادت نوع بشر داشته باشد، به پیشبرد تعلیم و تربیت، صلح و رفاه جهانی بپردازد و از حقوق شخصی، شرافت و آزادی نوع انسان و مقام دین محافظت نماید. بیت العدل اعظم وظیفۀ بکارگیری تعالیم حضرت بهاءالله را مطابق با نیازهای یک اجتماع همیشه در حال پیشرفت بر عهده دارد و بنابراین دارای قوۀ تشریع (وضع قوانین) در تمام مواردی است که آثار بهائی به صراحت به آنها نپرداختهاند.
بیت العدل اعظم جمعی متشکل از 9 عضو است که اعضای آن هر 5 سال یک بار توسط اعضای تمامی محفلهای ملی بهائی سراسر دنیا انتخاب میشوند. از زمان اولین انتخابات بیت العدل اعظم در سال 1342 ه.ش. (1963 میلادی)، این موسسه، جامعۀ جهانی بهائی را هدایت نموده تا با به کارگیری تعالیم حضرت بهاءالله برای بهبود عالم، توانمندی خود را جهت مشارکت در ساختن یک تمدن جهانی مرفه، پرورش و توسعه دهد. در همان حال که جامعۀ بهائی میآموزد بینش حضرت بهاءالله نسبت به صلح جهانی را به واقعیت تبدیل نماید، هدایتهای بیت العدل اعظم، وحدت فکر و عمل در این جامعه را تضمین مینمایند.
تاریخچۀ شکلگیری
حضرت بهاءالله در کتاب اقدس موسسۀ بیت العدل اعظم را وضع نمودند و وظایف آن را نیز در تعدادی از دیگر آثار خود شرح دادند. حضرت عبدالبهاء در وصیتنامۀ خود بر اختیارات و مرجعیت بیت العدل اعظم تأکید نمودند و توضيحات بیشتری در ارتباط با تأسیس و عملکرد آن موسسه ارائه کردند. پس از درگذشت حضرت عبدالبهاء، حضرت شوقی افندی تأسیس بیت العدل اعظم را در اولویت امور جامعۀ جهانی بهائی قرار دادند و بیشتر از سه دهه جامعۀ بهائی را برای انتخابات بیت العدل اعظم آماده ساختند. در نهایت در اردیبهشت 1342 (آوریل 1963میلادی)، 6 سال بعد از درگذشت حضرت شوقی افندی و همزمان با یکصدمین سالگرد اعلان امر حضرت بهاءالله، با برگزاری انتخاباتی جهانی، اولین انتخابات بیت العدل اعظم انجام گرفت.
عضویت و انتخابات
هر ساله بهائیان 21 سال به بالا در هر جامعۀ محلی نمایندگانی را انتخاب میکنند که با رأی خود اعضای محفل ملی را تعیین مینماید. هر 5 سال یک بار، اعضای محفلهای ملی با شرکت در یک کانونشن بینالمللی 9 عضو بیت العدل اعظم را انتخاب میکنند.
خدمت در موسسات بهائی اگرچه یک موهبت است ولی مقام و امتیازی نیست که فرد به دنبال آن باشد. انتخابات بیت العدل اعظم همانند انتخابات سایر موسسات بهائی فاقد هرگونه نظام کانديد و معرفی نامزدهای انتخاباتی، حزبگرایی، مبارزه و تبلیغات انتخاباتی است. فضای حاکم بر این انتخابات که در طی یک گردهمآیی چند روزه صورت میگیرد فضایی معنوی آمیخته با سرور و احترام است که در آن رأیدهندگان با در نظر گرفتن معیارهای اخلاقی و روحانی مطرح در آثار بهائی، شایستهترین افراد را برای خدمت در این موسسه انتخاب میکنند.
عضویت بیت العدل اعظم فقط مخصوص به مردان است. اگر چه این موضوع ممکن است تعجببرانگیز به نظر برسد، شرطی است که حضرت بهاءاللّه خود وضع نمودهاند و حضرت عبدالبهاء توضیح دادهاند که حکمت آن به طور کامل در آینده درک خواهد شد. از آن جایی که آثار بهائی سرشار از بیانات روشن و صریح دربارۀ برابری زنان و مردان است، مسئلۀ عضویت مردان در بیت العدل اعظم به هیچوجه نمیتواند به عنوان نشانهای از برتری مردان بر زنان درنظر گرفته شود.
گوشهای از فعالیتها
بیت العدل اعظم از زمان تأسیس، شیوۀ حضرت شوقی افندی را برای رشد و توسعۀ آئین بهائی از طریق برنامههای (نقشهها) جهانی ادامه دادهاند و نیرو و منابع خود را صرف تحکیم و پرورش جامعهای جهانی نمودهاند كه اعضای آن بتوانند در ساختن تمدن مورد نظر حضرت بهاءاللّه مشارکت نمایند و تعالیم ایشان را به تناسب نیازهای جمعیتهای محلی خود به كار بندند. هدف این برنامههای جهانی پرورش قابلیت و افزایش توانمندی افراد، جوامع و موسسات است به نحوی که بتوانند پایههای حیات روحانی را در همه جا، از دهکدههای بیشمار در مناطق روستایی گرفته تا محلههای شهرهای بزرگ، تقویت نمایند، در رفع نیازهای اجتماعی و اقتصادی ساکنین بکوشند و در گفتمانهای رایج مشارکت نمایند. همراه با گسترش آئین بهائی و دایرۀ اقداماتش، بیت العدل اعظم همچنین به رشد و پروش ساختارهای اداری بهائی، توسعۀ مركز جهانی روحانی و اداری این آئین، ترویج و به کارگیری احکام بهائی، در دسترس قرار دادن کلام الهی از طریق ترجمه و انتشار آثار بهائی به زبان های مختلف و …. پرداختهاند.
از زمان تشكیل بیت العدل اعظم همچنین دامنۀ وسیعی از اقدامات زیر نظر این موسسه، در زمینههایی همچون حقوق بشر، رفاه جهانی و پیشرفت زنان صورت گرفته است و بهائیان در سازمان ملل، در مجامع بینالمللی و در انواع فضاهای اجتماعی گوناگون در سطوح ملی و محلی هر چه بیشتر در مباحثات مرتبط با موضوعات مورد توجه اجتماع مشارکت مینمایند. برای مثال بیت العدل اعظم، برای مشاركت در گفتمان بینالمللی، پیرامون صلح، در سال ۱۳۶۴ ه.ش. (1985 میلادی) پیامی خطاب به مردمان سراسر جهان صادر نمودند و پیشنیازهای اساسی برای برقراری صلح و رفاه جهانی را در آن مطرح ساختند و یا در سال ۱۳۸۱ ه.ش. (2002 میلادی) در پاسخ به موج رو به افزایش تعصبات دینی، در نامهای رهبران ادیان جهان را مورد خطاب قرار داده و با تأکید بر لزوم پذیرش اصل یگانگیِ ادیان به عنوان پیش نیازی برای صلح، خواستار گفتگویی جدید دربارۀ جنبشهای همکاری بین ادیان و نقش دین در اجتماع شدند.