بخش هشتم- نحوۀ مطلوب مطالعۀ آن

آیا نحوۀ مطالعۀ ایقان امری شخصی است؟ چه افعالی ضروری حاکم بر نحوۀ مطالعۀ ایقان است؟ آیا مطالعۀ ایقان یک فرایند منحصراً حسی است؟ کدام ابعاد وجودی انسان باید در مطالعۀ ایقان مشارکت داشته باشد؟ آیا برای درک تمام ابعاد ایقان فقط یک بار مطالعۀ آن کفایت می‌کند؟ چه دلایلی حاکم بر این قضیه است؟ از کجا بفهمیم که ایقان را چگونه باید مطالعه کنیم؟ آیا مطالعۀ مقطعی در مورد ایقان مصداق دارد؟ نتایج مستند مطالعۀ صحیح ایقان چیست؟ آیا بدون مطالعۀ صحیح ایقان می‌توان ماهیت و مسیر تحوّلات امرالهی را قبل و بعد از اظهار امر علنی درک کرد؟ در مورد ایقان از چند نوع مطالعه اطلاع دارید؟ چه نوع مطالعه‌ای برای درک جمیع ابعاد ایقان ضروری است؟

1. «طوبی لمن شهد و رأی و تفرس فیه (کتاب ایقان) حبا لله مالک الوری.»(حضرت بهاءالله، مائدۀ آسمانی، ج7، صص167- 166) (مضمون: خوشا به حال کسی که مشاهده کرد و دید و به مَحَّبت خداوند، مالک خلق، در آن تفرّس نمود.)
2. «اقرء کتاب الایقان و ما انزله الرّحمن لملک باریس و امثاله، لتطّلعَ بما قضی من قبل و توقنَ بانا ما اَرَدنا الفساد فی الارض بعدَ اصلاحِها.»(مجموعۀ الواح چاپ مصر، ص59- لوح برهان) (مضمون: کتاب ایقان و هر آنچه را که خداوند رحمن برای امپراطور فرانسه و امثال او نازل نموده، بخوان تا آگاه شوی به آنچه از قبل مقدر شده و یقین کنی که ما قصد فساد در مملکت را، بعد از اصلاح آن، نداریم.)
3. «فانظر فی الایقان ثمّ فی کتب أخری، لِتَرَی و تَعلمَ ما اعترضتَ به من قبل علی محمّدٍ رسولِ‌الله و خاتَم‌النَّبیّین»(مجموعۀ الواح چاپ مصر، ص70) (مضمون: در کتاب ایقان و کتاب‌های دیگر نظر کن تا ببینی و درک کنی آنچه را که از پیش بر محمّد رسولُ‌الله و خاتَم نبیین اعتراض نمودی.)
4. «اگر نفسی به کتاب ایقان که در هنگام ظهور نیّر آفاق از افق عراق نازل شده، نظر نماید و تفکّر کند، خود را مستغنی مشاهده نماید.»(حضرت بهاءالله، مقدّمۀ کتاب ایقان، صه)
5. «ای کاش مُعرضین یک ورق از کتاب ایقان را به بصر عدل نظر می‌نمودند و به انصاف حکم می‌کردند.»(جمال مبارک، مائده 7، باب ششم، ص245)
6. «نیکوست حال نفسی که به انقطاع کامل به او (کتاب ایقان) توجّه نمود و به آن فائز گشت.»(حضرت بهاءالله، مقدّمۀ کتاب ایقان، صه)
7. «در خاتَم انبیاء روح ما سِواه فداه تفکّر نمایید که (مخالفان) چه گفتند و چه کردند؛ در کتاب ایقان که از مشرق قلم علم و حکمت اشراق نموده ملاحظه فرمایید. جمیع امور من غیر ستر و حجاب از برای آن جناب کشف می‌شود.»(جمال ابهی، لئالی‌الحکمة2، پاراگراف101، ص201)
8. «هر نفسی در آن (کتاب ایقان) تفکّر نماید، آگاه شود بر آنچه از نظر کلّ مستور بوده (است).»(حضرت بهاءالله، مجموعۀ اقتدارات، ص284)
9. «اگر کسی قدری (در کتاب ایقان) تأمّل نماید (ponder it a while in his heart to) جمیع اسرار کلمات الهی و امور ظاهره از آن سلطان حقیقی (مقصود حضرت باب) را از آنچه ذکر شده ادراک می‌نماید.»(کتاب ایقان، بند266)
10. «ای کنیز صادق الهیدر خصوص علم و معرفت سؤال نموده بودی، کتب و الواح الهی قرائت نما و رسائل استدلالیه که در این امر مرقوم شده ملاحظه کن؛ از جمله رسالۀ ایقان.»(منتخباتی از مكاتیب حضرت عبدالبهاء1، فقرۀ160)
11. «(خطاب حضرت عبدالبهاء به هوارد کلبی آیوز) تو بایستی آن کتاب (ایقان) را به کمال دقت بخوانی.»(کتاب درگه دوست، فصل هشتم)
12. «حضرت ولی امرالله خطاب به جرج تاوزند می‌فرمایند که، “این کتاب آن قدر حائز اهمّیت است که جزئی‌ترین نکات آن شایان دقّت و ملاحظه است.” »(نقل از مقالۀ “مقام و موقف کتاب مستطاب ایقان”، خاضع فناناپذیر و سینا فاضل، صص4- 3)
13. «در کتاب “‌ایقان‌” بنگرید تا ببینید قلم اعلی با چه شورى به جنبش در مى‌آید.»(دکتر علی‌مراد داودی، الوهیّت و مظهریّت، فرمت نیورومن14، ص60)
14. «وی(جناب ابوالفضائل گلپایگانی) در سال 1888 به یكی از مخاطبان خود نوشت: «بر آن جناب واجب است كه جامی از جویبار ایقان (كتاب ایقان) كه از سرچشمۀ قلم رحمن در این ایّام جاری شده برگیری و بنوشی.»(رمزوراز، صو)