کتاب ایقان مخزن حقائق اسرار الهی

بند چهلم

The traditions established the fact that in all Dispensations the law of prayer hath constituted a fundamental element of the Revelation of all the Prophets of God—a law the form and the manner of which hath been adapted to the varying requirements of every age.

Inasmuch as every subsequent Revelation hath abolished the manners, habits, and teachings that have been clearly, specifically, and firmly established by the former Dispensation, these have accordingly been symbolically expressed in terms of “sun” and “moon.” “That He might prove you, which of you excel in deeds.”

چنانچه از انوار مشرقه از شمس محمّديّه مأثور است که بر جميع انبياء در هر عهدی حکم صلات نازل شده، نهايت آنکه در هر عصر به اقتضای وقت به قسمی و آدابی جديد مخصوص گشته. و چون در هر ظهور بعد، آداب و عادات و علوم مرتفعه محکمه مشرقه واضحه ثابته در ظهور قبل منسوخ می شود لهذا تلويحاً به اسم شمس و قمر ذکر نموده‏اند. لِيَبْلُوَکُم اَيُّکُم اَحسَنُ عَمَلاً”

یک وجه تشابه نماز و روزه با شمس و قمر و تاریک شدن آنها این است که این احکام محکم در ظهور بعد نسخ میشوند یعنی تاریک میگردند و این امر، مایه ی امتحان عباد است.
ماثور: مَأثُورَة – روايت شده – نقل کرده و گفته شده (حديث) – به ارث رسيده.

سوره ی الملک آیه ی دوم:” الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ” یعنی همانكه مرگ و زندگى را پديد آورد تا شما را بيازمايد كه كدامتان نيكوكارتريد و اوست ارجمند آمرزنده. حضرت بهالله میفرمایند: لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا یعنی خداوند شما را امتحان میکند که معلوم شوند کدامیک عمل بهتری دارید.
در تفسیر المیزان مکتوب است که: ” جـمـله (ليـبـلوكم ايكم احسن عملا) بيانگر هدف از خلقت موت و حيات است، و با در نظر گرفتن اينكه كلمه (بلاء) (كه مصدر ليبلوكم است ) به معناى امتحان است، معناى آيه چـنين مى شود: خداى تعالى شما را اينطور آفريده كه نخست موجودى زنده باشيد، و سپس بميريد، و اين نوع از خلقت مقدمى و امتحانى است، و براى اين است كه به اين وسيله خوب شـمـا از بـدتـان مـتـمـايـز شـود، مـعـلوم شـود كـدامـتـان از ديـگـران بـهـتـر عـمـل مـى كـنـيـد، و مـعـلوم اسـت كـه اين امتحان و اين تمايز براى هدفى ديگر است، براى پاداش و كيفرى است كه بشر با آن مواجه خواهد شد. آيـه مـورد بحث علاوه بر مفادى كه گفتيم افاده مى كند، اشاره اى هم به اين نكته دارد كه مـقصود بالذّات از خلقت رساندن جزاى خير به بندگان بوده، چون در اين آيه سخنى از گـنـاه و كـار زشـت و كـيفر نيامده، تنها عمل خوب را ذكر كرده و فرموده خلقت حيات و موت بـراى ايـن اسـت كـه مـعـلوم شـود كـدامـيـك عـمـلش بـهـتـر اسـت. پـس صـاحـبـان عمل نيك مقصود اصلى از خلقتند، و اما ديگران به خاطر آنان خلق شده اند.”