کتابهای موسّسۀ روحی

تأملاتی دربارۀ حيات روحانی انسان

کتاب ١

اولین کتاب در دوره‌های متوالی موسسه تا اندازۀ زیادی دربارۀ مسئلۀ هویت است. هویت واقعی «من» در جملۀ «من در یک مسیر خدمت حرکت می‌کنم» چیست؟ در این کتاب سه جنبه از هویت از دیدگاه بهائی مورد بررسی قرار می‌گیرد: «واقعیت وجودی من، روح من است که مدتی در این دنیا سیر می‌کند تا صفاتی را کسب نماید که برای سفری ابدی و شکوهمند به سوی خدا لازم دارد. ارزشمندترین لحظات زندگی من لحظاتی است که در گفتگو با خدا سپری می‌شود، زیرا دعا و مناجات غذای روزانه‌ای است که روح من برای دستیابی به هدف متعالی خود به آن نیاز دارد. یکی از مسائل اساسی مورد توجه من در این زندگی این است که آثار حضرت بهاءاللّه را مطالعه کنم، برای درک بیشتر تعالیم ایشان تلاش نمایم و بیاموزم چگونه آن‌ها را در زندگی روزانۀ خود و در حیات جامعه به کار بندم.» این کتاب شامل واحدهای «درک آثار بهائى»، «دعا و مناجات» و «زندگی و مرگ» می‌باشد.

«این نفوس در شرایط گوناگون، در پاسخ به آن اشتیاق قلبی که هر انسان برای راز و نیاز با خالق خود دارد، به عبادت همگانی قیام می‌نمایند، در دعا و مناجات به دیگران می‌پیوندند، استعدادهای روحانی را بیدار می‌کنند و روشی از زندگی را در پیش می‌گیرند که به خصیصۀ نیایش و عبادت متمایز است.»
— بیت العدل اعظم، پیامی به تاریخ ٢١ آوریل ٢٠٠٨

قیام به خدمت
کتاب ٢

کتاب دوم دوره‌های متوالی موسسه، ماهیت یک مسیر خدمت و شیوۀ پیمودن آن را بررسی می‌کند. یکی از جنبه‌های اساسی حیات جامعه، وحدت و الفت است. دیدار با افراد در خانه‌هایشان– اعم ازبستگان و دوستان، یا همسایگان و آشنایان– و صحبت کردن با آنان دربارۀ موضوعاتی که برای وجود روحانی و اجتماعی ما اهمیت اساسی دارند، نخسیتن‌ خدمتی است که سازندگان چنین جوامعی آگاهانه به آن مشغول می‌شوند. این کتاب به شرکت‌کنندگان کمک می‌کند تا مهارت‌ها، توانائی‌ها، دانش و صفات لازم برای گفتگویی روح‌افزا و روشنی‌بخش با دیگران را کسب نمایند. شرکت‌کنندگان همچنین به سروری که شخص از خدمت به دست می‌‌آورد می‌اندیشند. این کتاب دارای سه واحد است: «لذت و شوق تبلیغ»، «مطالبی برای تزئيد معلومات» و «معرفى اعتقادات بهائی».

«با دیدار از یکدیگر و ملاقات با خانواده‌ها، دوستان و آشنایان، دربارۀ مسائل روحانی به بحث‌های مفید و پرثمر می‌پردازند و جمع روزافزونی از مردم را به این مشروع عظیم روحانی پذیرا می‌شوند.»
— بیت العدل اعظم، پیامی به تاریخ ٢١ آوریل ٢٠٠٨

تدریس کلاس‌هاى کودکان، پایۀ اول
کتاب ٣

دومین خدمت مورد بحث موسسۀ آموزشی در عرصۀ تعلیم و تربیت روحانی کودکان است. تعلیم و تربیت کودکان در تحول اجتماع نقشی اساسی دارد. کتاب سوم بر برخی از مهارت‌ها، دانش و صفات لازم برای ورود به این میدان مهم خدمت تمرکز دارد. نخستین واحد این کتاب، «برخى از اصول تعليم و تربيت بهائى‌«، به اختصار به بررسی بعضی از اصول و مفاهیمی می‌پردازد که از نقطه‌نظر آئین بهائی مولفه‌های اساسی تعلیم و تربیت هستند. این بررسی در زمینۀ پرورش اخلاق و به منزلۀ مقدمه‌ای برای واحد بعد یعنی ‌‌»درس‌هایی برای کلاس‌های کودکان – پایۀ اول» صورت می‌گیرد. این واحد مجموعه‌ای از دروس را با هدف پرورش صفات روحانی در خردسالان ارائه می‌دهد. واحد سوم، «ادارۀ کلاس‌های کودکان» درصدد پرورش مهارت‌ها و توانائی‌های لازم در مربیان است تا بتوانند در نهایت محبت و دلسوزی، با حفظ انضباطِ لازم،کلاس را به نحوی اداره نمایند که محیط مناسبی جهت یادگیری باشد.

«با آگاهی از آرمان‌های کودکان جهان و نیازشان به تعلیم و تربیت روحانی، مساعی خود را گسترش می‌دهند تا گروه‌های روزافزونی را به کلاس‌هایی دعوت نمایند که کانون‌های جذب نونهالان ‌شده و بنیان امر مبارک را در جامعه مستحکم می‌سازد.»
— بیت العدل اعظم، پیامی به تاریخ ٢١ آوریل ٢٠٠٨

تدریس کلاس‌های کودکان، پایۀ دوم
دوره‌ای فرعی از کتاب ٣

این کتاب که بر پایۀ تجربیات کتاب ٣ راجع به تدریس کلاس‌های تعلیم و تربیت روحانی کودکان بنا شده است، مخصوص افرادی است که علاقه‌مند به ادامۀ این مسیر بسیار ارزنده از خدمت هستند. این کتاب فرصتی در اختیار شرکت‌کنندگان می‌گذارد تا دربارۀ اولین سال خدمت خود در ادارۀ کلاس‌های کودکان تأمل کنند و همچنین درس‌هائی را برای سال دومِ یک برنامۀ آموزشی مُلهم از تعالیم بهائی ارائه می‌دهد. این کتاب همچنین شامل مجموعه‌ای از سرودها برای استفاده در فعالیت‌های آموزشی کودکان می‌باشد.

دوره‌های مربوط به تعلیم و تربیت کودکان یک شاخۀ تخصصی از دوره‌های متوالی موسسۀ روحی را تشکیل خواهند داد که مربیان کلاس‌های بهائی را برای پایۀ دوم و پایه‌های بعد از آن آماده می‌سازند و به تدریج ماهیت پیچیده‌تری خواهند یافت. هدف آن است که با تکمیل این شاخۀ تخصصی، مربیان به طور کلی دانش قابل‌ملاحظه‌ای در حوزۀ آموزش و پرورش کسب نمایند و مهارت‌های نسبتاً پیشرفته‌ای در زمینۀ برنامه‌ریزی دروس و ادارۀ کلاس به دست آورند.

دو مظهر ظهور الهی
کتاب ٤

کتاب چهارم دوره‌های متوالی موسسه به مسئلۀ هویت و «من» در جملۀ «من در مسیر خدمت حرکت می‌کنم» باز می‌گردد. تاریخ، بخش عظیمی از هویت افراد و جمعیت‌ها را شکل می‌دهد. واحد دوم و سوم این کتاب به مطالعۀ تاریخ زندگی حضرت بهاءالله، بنیان‌گذار آئین بهائی و حضرت باب، مبشر ایشان اختصاص داده شده است. واحد نخست، به طور مختصر به بررسی اهمیت عصری که در آن به سر می‌بریم می‌پردازد. درکی واضح از گذشته و مشخصات آن، افراد را قادر می‌سازد به شیوۀ موثرتری در شکل‌دهی آینده مشارکت نمایند.

«با دیدار از یکدیگر و ملاقات خانواده‌ها، دوستان و آشنایان …بر اطلاعات امری خود می‌افزایند و …جمع روزافزونی از مردم را به این مشروع عظیم روحانی پذیرا می‌شوند. »
— بیت العدل اعظم، پیامی به تاریخ ٢١ آوریل ٢٠٠٨

توان‌‌افزایی نوجوانان
کتاب ٥

این کتاب از جایگاه ویژه‌ای در دوره‌های‌ متوالی موسسۀ روحی برخوردار است. بر اساس تعالیم بهائی، فرد در ١٥ سالگی به سن بلوغ می‌رسد و انجام تکالیف روحانی و اخلاقی بر او واجب می‌گردد. بنابراین آخرین سال‌های قبل از بلوغ اهمیت خاصی پیدا می‌کنند. این دوران، زمانی است که مفاهیم بنیادین حیات فردی و جمعی در ذهن نوجوانی که سعی دارد عادات کودکی را پشت سر بگذارد شکل می‌گیرد. نوجوانان بین سنین ١٢ تا ١٥سالگی مطالب بسیاری برای گفتن دارند و اگر با آن‌ها مانند کودک رفتار شود، فرصت کمک به ایشان برای شکل دادن یک هویت صحیح از دست می‌رود. سه واحد کتاب ٥ بر برخی مفاهیم، مهارت‌ها، خصوصیات و نگرش‌هایی تمرکز دارد که بنا بر تجربه، مورد نیاز افرادی است که مشتاق ارائۀ برنامۀ توان‌افزایی روحانی نوجوانان هستند.

«(این افراد) به نوجوانان یاری می‌دهند که در این مرحلۀ خطیر از زندگی خویش راه خود را بیابند تا بتوانند قوای خود را صرف پیش‌برد تمدن بشری نمایند.»
— بیت العدل اعظم، پیامی به تاریخ ٢١ آوریل ٢٠٠٨
برگزاری برنامه‌ای برای توان افزایی نوجوانان
مجموعه‌ای از دوره‌های فرعی در ادامۀ کتاب ٥

دوره‌های مربوط به برگزاری برنامه‌ای برای نوجوانان شاخه‌ای تخصصی تشکیل خواهند داد. این دوره‌ها، در نهایت، دوره‌‌های فرعی تدریس در کلاس‌های بهائی برای کودکان را تکمیل خواهند نمود و با آن‌ها ادغام می‌شوند. افرادی که به این مسیر خدمت وارد می‌‌شوند و با عنوان «مشوقین» از آن‌ها یاد می‌شود، برای کار کردن با نوجوانان ١٢ تا ١٥ ساله آماده و با مواد ‌آموزشیِ ارائه‌شده از طرف موسسۀ روحی برای این گروه سنی آشنا می‌شوند. این محتوای آموزشی در حال حاضر از یک سو شامل کتاب‌هایی است که محتوای آن‌ها الهام‌گرفته از آئین بهائی است و از سوی دیگر کتاب‌هایی را در برمی‌گیرد که مشخصاً به موضوعات بهائی می‌پردازند.

خدمت در میدان تبلیغ
کتاب ٦

مردم از هر قشر و طبقه‌ای می‌توانند به جستجو در تعالیم حضرت بهاءاللّه پردازند و بياموزند چگونه آن‌ها را برای بهبود زندگی خود به کار برند. بنابراين، تمام بهائیان، آزادانه و بدون هیچ قید و شرطی تعالیم و اصول آئین بهائی را با دیگران به اشتراک می‌گذارند. اگر چه ابلاغ پیام حضرت بهاءاللّه خدمتی اساسی است که فرد می‌تواند انجام دهد، اما تبلیغ همچنین حالتی از بودن است؛ حالتی که در آن فرد به طور مداوم آن‌ چه را در نتیجۀ فضل الهی نصیبش شده با دیگران به اشتراک می‌گذارد. این مفهوم در واحد اول کتاب ٦، «ماهیت روحانی تبلیغ»، مورد بررسی قرار می‌گیرد. دو واحد بعد یعنی «خصائص و نگرش‌های مبلغ امراللّه» و «عمل تبلیغ» با تأکید بر اهمیت اتخاذ روحيۀ یادگیری، مفاهیم مختلفی را در ارتباط با ماهيت تبلیغ و رویکرد به آن در پرتو آثار بهائی بررسی می‌کنند. در این میان نمونه‌ای که در واحد سوم دربارۀ نحوۀ معرفی دیانت بهائی به جویندگان حقیقت از طریق داستان آنا و امیلیا ارائه می‌گردد، اهمیت ویژه‌ای دارد.

«با دیدار از یکدیگر و ملاقات خانواده‌ها، دوستان و آشنایان، با ابلاغ پیام حیات‌‌بخش حضرت بهاءالله جمع روزافزونی از مردم را به این مشروع عظیم روحانی پذیرا می‌شوند.»
— بیت العدل اعظم، پیامی به تاریخ ٢١ آوریل ٢٠٠٨

همه با هم در مسیر خدمت
کتاب ٧

کتاب هفتم به خدمتی اختصاص دارد که برای کارکرد موسسۀ روحی بسیار حیاتی است و آن کمک به گروهی از افراد برای گذراندن شش دورۀ اولیه از دوره‌‌های متوالی موسسه است. همراهی افراد با یکدیگر در مسیر خدمت به جوامع‌شان در کانون فرآیند توان‌مند‌سازی‌ای که این دوره‌ها به جریان می‌اندازند قرار دارد. اولین واحد این کتاب، «مسیر روحانی»، آگاهی را نسبت مقتضیات روحانی پیشرفت در یک مسیر خدمت بالا می‌برد و درک فرد نسبت به نیرو‌های موثر در این مسیر را افزایش‌ می‌دهد. واحد دوم یعنی«خدمت در نقش راهنما برای کتاب ٦-١موسسۀ روحی» برخی از مفاهیم، نگرش‌ها، مهارت‌ها و توانایی‌هایی را بررسی می‌نماید که قابلیتِ کمک به گروهی از دوستان برای گذراندن دوره‌های قبل را پرورش می‌دهند. این کار معمولاً با گردهم آوردن ٨ تا ١٠ نفر در قالب آنچه که «حلقۀ مطالعه» نامیده می‌شود صورت می‌پذیرد. واحد سوم، یعنی «ترویج هنر در بين تودۀ مردم»، به منظور ارج نهادن به نقش هنر در فعالیت‌های حلقۀ مطالعه طرح‌ریزی شده است.

«هزاران هزار نفوس که نمایان‌گر تنوع نوع بشر هستند در محیطی جدی و در عین حال روح‌افزا به مطالعۀ سیستماتیک آیات خلاقۀ الهیه مشغولند.»
— بیت العدل اعظم، پیامی به تاریخ ٢١ آوریل ٢٠٠٨