سیر تکامل و پیشرفت جامعه انسانی متوقف نمیشود. همه به دنبال آنند که میان بینشهای روحانی و نیازهای اجتماع امروزی توافق حاصل شود. بعضی راه چاره را در بازگشت به بنیادها و اصول ادیان گذشته میدانند و خود را اصولگرا میخوانند. بعضی راه برونرفت را در ایجاد اصلاحات میجویند. بر اساس آیین بهائی، آموزههای روحانی به فراخور پیشرفت جامعه بشری تغییر میکند. قوه محرکه این تغییر، باید قوهای ملکوتی و متأثر از آموزههای مربی الهی باشد تا قوای تحلیل رفته را باز گرداند، بینشهای روحانی را متناسب با نیاز زمان درآورد و تضادها را از میان بردارد. حضرت بهاءالله میفرمایند:
«رگ جهان در دست پزشک دانا است. درد را میبیند و به دانایی درمان میکند. هر روز را رازی است و هر سر را آوازی. دردِ امروز را درمانی و فردا را درمان دیگر. امروز را نگران باشید و سخن از امروز رانید.»
و در تشریح این مطلب، حضرت عبدالبهاء چنین توضیح میفرمایند:
«اساس دین الهی یکی است… هر یک از ادیان مقدسه الهیه که تا حال نازل شده، منقسم به دو قسم است. یک قسم روحانیات است، … فضائل عالم انسانی است، کمالات آسمانی است که تعلق به عالم اخلاق دارد. این حقیقت است و این اصل است و جمیع انبیای الهی به حقیقت دعوت کردند… پس ادیان الهی یکی است و قسم دیگر که تعلق به جسمانیات دارد و فرع است. در آن، به حسب اقتضاء زمان، تغییر و تبدیل حاصل میشود. مثل اینکه در شریعت تورات طلاق جایز، در شریعت مسیح جایز نه… این اختلافی که ملاحظه میکنید در ادیان الهی، مثل اختلاف انسان است از بدایتِ حیات تا نهایتِ حیات. مثلاً آنکه الان پیر است، همان انسان جنین است. هر قدر که متفاوت و مختلف است و به حسب ظاهر اختلاف دارد، ولی باز انسان واحد است. پس باید به آن حقیقت متوسل شویم تا کل ملل عالم متفق شوند. تا این نزاع و جدال به کلی زائل شود. جمیع بشر، متحد و متفق شوند. از خدا میخواهم که شماها سبب وحدت عالم انسانی شوید تا جمیع بشر دست در آغوش یکدیگر نمایند و عزت ابدیه عالم انسانی جلوه نماید.»
بنابراین هدایت الهی، پدیدهای راکد و ساکن نیست و ناگزیر باید تجدید شود و میان پیامبران الهی جدایی و برتری وجود ندارد و خواست همه آنها سعادت انسان است و به همین منظور است که قوانینی متناسب با شرایط اجتماعی و پیشرفت بشر در زمان ظهورشان، نازل میکنند. حضرت بهاءالله، مؤسس تمدن جدیدی برای نوع بشر هستند که در آن، بینشهای روحانی با نیازهای مادی در این دوره از تاریخ، سازگاری و همآهنگی دارد. بهائیان معتقدند که این تغییر و تحول، تنها از طریق تلاشهای آنان صورت نخواهد گرفت و به دنبال ایجاد نهضتی نیستند که بینش خود را نسبت به آینده، بر اجتماع تحمیل کند. هر فرد، به فراخور توان و استعداد خود به ایجاد تمدنی جهانی کمک خواهد کرد. به تجربه ثابت شده که آموزههای نوین حضرت بهاءالله برای ساخت تمدن جدید جهانی، کارآمد است.
دین بهائی که حضرت بهاءالله موجد و مصدر آنست، هرگز ادیان سابقه را انکار نمینماید و هرگز حتی به قدر ذرهای از قدر و منزلتشان نمیکاهد و یا حقیقتشان را دگرگون نمیسازد. بلکه تخفیف مقام انبیا گذشته و تحقیر حقایق جاودانی تعالیمشان را به هر نوع که باشد، تقبیح میکند. دین بهائی هرگز با جوهر دعوت پیغمبران پیشین مخالفتی ندارد و هرگز نمیخواهد اساس ایمان پیروانشان را متزلزل سازد، بلکه مقصد اصلیش آنست که پیروان هریک از ادیان پیشین از حقایق دین خویش خبری بیشتر گیرند و معرفتی روشنتر یابند.(حضرت شوقی افندی، نظم جهانی بهائی، ص77)
کانال تلگرام وب سایت بهائیان ایران (https://t.me/bahaisofiran_official)