فریده حاجی پور
حضرت بهاءالله می فرمایند: ” قُل انّها تَجْذبُ الْقُلوبَ الصّافیةَ اِلی العَوالِمِ الرّوحانیةَ الّتی لاتُعَبِرَ بِالعِبارَة وَ لاتُشارُ بِالاِشارَة…” (13)
به طور کلی تمامی مذاهب و ادیان سلف از قدرت موسیقی در جهت تبلیغ دیانت استفاده می نموده اند. در دیانت بهائی، نیر نُصوص متعددی درباره این امر بیان گردیده است. چنانکه حضرت بهاءالله می فرمایند: ” اِنّ الّذی اَخَذْتَهُ جَذْبُ مَحَبّةِ اِسمیَ الرّحمن اِنّه یَقْرأ آیاتِ الله عَلی شَأن تَنْجذبُ بِهِ اَفْئِدَة الرّاقدین.” (14)
و نیز حضرت عبدلبهاء می فرمایند: ” جمال قِدَم (از القاب حضرت بهاءالله) در بدایت ورود خویش به سِجن عکّا کراراً به این بیان ناطق بودند که اگر در بین مجاورین کسانی بودند که قادر به نواختن یکی از آلات موسیقی از قبیل نی یا چنگ بودند و یا می توانستند بخوانند همه مفتون و مجذوب می شدند” (15) و در یکی از توقیعات مبارک حضرت ولی امرالله به قلم منشی ایشان آمده است: “حضرتشان امیدوارند که با استعانت از موسیقی، شما قادر شوید که پیام الهی را به مردم ابلاغ نمائید و قلوبشان را مجذوب سازید.” (16)
بنابراین بهتر است که اطفال از کودکی به تعلیم این فن و نیز تلاوت الواح و آثار به لحن خوش بپردازند تا بتوانند به واسطۀ این گنجینه های هنر، ندای امر الهی را به گوش جمیع برسانند و سبب جذب قلوب و ایقان و ایمان نفوس به ظهور مبارک گردند.
تاثیر موسیقی در روان کودکان و امور تعلیم و تربیت:
موسیقی به طور مستقیم با احساسات و عواطف شنونده ارتباط دارد و به این سبب الحان آن دارای کاربردهای وسیع و متنوع می باشد. امروزه از موسیقی استفاده های گوناگونی می کنند از جمله، در مراکز آموزشی و تربیتی و نیز در کلینیک های روان درمانی از روش موسیقی درمانی بهره می گیرند. اما آنچه در این مبحث مورد نظر می باشد تأثیر موسیقی در مسائل آموزشی و تربیتی کودکان است که در اینجا به ذکر تعدادی از این اثرات پرداخته می شود. از جمله اثرات موسیقی در کودکان، برای ایجاد آرامش و خواب راحت اطفال است. طفل ممکن است در اثر بد خوابیدن که در نتیجه احساس عدم امنیّت و آرامش به هنگام خواب ایجاد می گردد، شخصیتی مضطرب و ناآرام و پرخاشگر شود. آواز لالائی مادران که از قدیم الایام تا به حال مرسوم بوده، در ایجاد آرامش به هنگام خواب کودک نقش به سزائی دارد و بسیاری از روان شناسان این امر را تایید نموده اند. به طور کلی صوت موزون به همراه آهنگ در روان کودکان تاثیر می گذارد و حتی طی آزمایشاتی که دانشمندان انجام داده اند ثابت شده است که آوازهائی که مادر در دوران جنینی طفل با خود زمزمه می کرده و یا آهنگ هایی را که استماع می نموده است بر روی مغز طفل بعد از تولد نسبت به شنیدن آن آواز یا آهنگ خاص از خود عکس العمل نشان داده است و فی المثل اگر ناآرامی می کرده است، آرامش خاصی به او دست داده و با احساس اطمینان به خواب می رود. حتی کودکان زمانی که در گهواره هستند نسبت به موسیقی عکس العمل بدنی نشان می دهند.” (17)
حضرت عبدالبهاء نیز در بیانی می فرمایند: ” اما در وقت خواب اطفال، اُمّهات باید غزلیات جمال مبارک را بخوانند تا از سنین طفولیت، این اطفال به آیات هُدی تربیت شوند.” (18)
از دیگر اثرات موسیقی، در بازی و تحرّک و نشاط کودکان می باشد. یکی از وسایلی که از آن می توان در جهت ثمربخش تر شدن بازی کودکان بهره برد، استفاده از آواز و موسیقی به هنگام بازی می باشد. چه که وقتی موزیک و شعری همراه با آواز باشد به خاطر لذّتی که آواز و موسیقی در آنان ایجاد می نماید خود به خود مطالبی را که در بازی، به خصوص ” بازی های آموزشی” مد نظر است، بهتر فرا می گیرند.
به هر حال موسیقی در ایجاد نشاط و شادی در اطفال موثر است و آنها را به جنب و جوش وا می دارد، حتی ثابت شده است که کودکان خردسال نیز در برابر شنیدن آهنگ های ریتمیک و یا ضربی، حرکات موزون و متناسب با آهنگ انجام می داده اند. پس اگر می خواهیم کودکان امروز و جوانان آتیه، سرزنده و با نشاط و دارای سُرور باطنی باشند و بتوانند به مدد سرور روحانی سبب جذب نفوس و تقلیب قلوب گردند، چنانکه تنها راه این است که از کودکی محیطی با نشاط برای کودکان فراهم آوریم که موسیقی یکی از بهترین وسایل حُصول به این امر است.
حضرت عبدالبهاء می فرمایند:” انسان باید اوّل خود مسرور منجذب باشد تا بتواند دیگران را مُنقلب نماید…” (19)
طلوعی دیگر(Tlgrm.in/tolouidigar)